21 września

Św. Mateusza, Apostoła i Ewangelisty.

Ryt zdwojony 2 klasy. Szaty czerwone.

UWAGA!

Jutro i pojutrze, tj. w piątek i sobotę (tj. 22-23 września 2023r.) przypadają kolejne Suche Dni Jesienne, tj. Piątek i Sobota Suchych Dni Jesiennych, zgodnie z kan. 1252 § 2, zawartym w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 roku jako nadal obowiązującym, w których obowiązuje POST ŚCISŁY (ilościowy dla osób od 21 do 60 roku życia; jakościowy od 7 roku życia).

Źródło: Pius Parsch „Rok Liturgiczny”, Poznań 1956, t. 3.

„Pójdź za Mną. A szedł za Nim wstawszy (Mateusz), poszedł za Nim”.

I. Św. Mateusz.

Grób pierwotnie w Etiopii, gdzie Mateusz poniósł śmierć męczeńską; za Grzegorza VII relikwie jego przewieziono do Salerno we Włoszech (6 maja 1084 r.).

1. Życie.

Św. Mateusz drogi nam jest jako Apostoł i Ewangelista, a także bliski jako człowiek. Znane są dzieje jego nawrócenia i powołania. Święci, którzy nie od samej już kolebki promieniowali doskonałością, lecz dopiero po dłuższym życiu w świecie wydobywali się z wysiłkiem z jego sideł, aby pójść za Chrystusem, bardziej nas pociągają, ponieważ czujemy się im bliżsi. Św. Mateusz był celnikiem, a więc uprawiał zawód ostawiony i otoczony powszechną pogardą. Uważano go za zdrajcę swego narodu, że będąc żydem, a w dodatku Lewitą, wstąpił do służby u zaborców. Niewątpliwie jednak i wśród celników wielu było takich, którzy nie zasługiwali na ciążącą na nich niesławę. O dziejach, poprzedzających nawrócenie Mateusza, nic nam me wiadomo. Prawdopodobnie widywał on już przedtem Pana Jezusa i słuchał Jego Nauk. Może dawniej jeszcze był uczniem Św. Jana Chrzciciela. Ostatecznego zaś nawrócenia dokonało wezwanie i Spojrzenie Pana Jezusa. Dobrze świadczy o Mateuszu fakt, że przed odejściem wydał dla swych kolegów po fachu, czyli dla innych celników, ucztę pożegnalną, na której obecny był również Pan Jezus ze Swoimi uczniami. Poza opisem powołania Mateusza nie znajdujemy w Piśmie Świętym żadnej wzmianki o nim. Po Wniebowstąpieniu Pana Jezusa udał się podobnie jak inni Apostołowie do krajów pogańskich, według Tradycji do Etiopii, gdzie poniósł śmierć męczeńską. Bezcenną spuściznę po nim stanowi pierwsza Ewangelia.

2. Msza (Os justi).

W odróżnieniu od innych Mszy ku czci Apostołów, główną treść dzisiejszej stanowi powołanie i nawrócenie Św. Mateusza (Ewangelia). Dzieje tego powołania i nawrócenia słyszymy dziś niejako z własnych ust Św. Mateusza, bo zapisanych przez niego w Ewangelii. W Introicie Ewangelista wypowiada mądrość i głosi słowa święte. Lekcja mówi o Cherubinach stojących przed Tronem Bożym; Ojcowie Kościoła tłumaczą ich cztery postacie jako obraz czterech Ewangelistów. Ewangelia jest pięknym odzwierciedleniem Mszy Świętej w ogóle: w Ofierze Świętej my również przystępujemy do Stołu Pańskiego jako celnicy i otrzymujemy od Pana Jezusa zapewnienie, że powołał grzeszników. W Antyfonach na Ofiarowanie i na Komunię Świętą widzimy Apostoła w Chwale.

3. Ewangelia według Św. Mateusza.

Przyjaciel Liturgii powinien z zamiłowaniem czytać Ewangelie i znać charakterystyczne cechy każdej z nich. Ewangelia według Św. Mateusza została pierwotnie napisana po aramejsku, a później dopiero przełożono na język grecki. Pierwotny tekst niestety zaginął. Jest to najobszerniejszy opis Życia Chrystusa Pana. Ewangelia ta była niejako listem pożegnalnym napisanym przez Św. Mateusza do żydów przed opuszczeniem Palestyny; Apostoł bowiem pragnął im dowieść, że Jezus z Nazaretu jest zapowiedzianym Mesjaszem, choć żydzi nie uwierzyli jego mowom. Układ Ewangelii jest nie tyle chronologiczny, co systematyczny, przedstawia bowiem wydarzenia z Życia Pana Jezusa nie według ich monologicznej kolejności, lecz według treści; odnosi się to zwłaszcza do rozdziałów, w których zebrane są opisy Cudów, dokonanych w różnych okolicznościach (8-9). Godny uwagi jest nader precyzyjny układ Ewangelii, w którym uwzględniona jest również bardzo ceniona przez żydów symbolika liczb. Całość składa się z siedmiu dłuższych rozdziałów, z których każdy dzieli się na dwie części: na Nauki Pana Jezusa i opowiadanie Ewangelisty. Wyraźny tego przykład mamy w dziale drugim (rozdziały 5-9); w pierwszej części Boski Mistrz naucza w Kazaniu na Górze, w drugiej zaś objawia się jako Cudotwórca. W ten sposób Św. Mateusz chce wyrazić, że Pan Jezus najpierw głosi Swą Naukę, a potem potwierdza Jej prawdziwość Cudami. Cała księga zawiera pięć dłuższych kazań, rozmieszczonych z pewną symetrią: dwa najmocniejsze znajdują się na początku i na końcu: są to Kazania na Górze i nauka o końcu świata; pomiędzy nimi Św. Mateusz zamieszcza kazanie z łodzi, a przed nim i po nim jeszcze po jednej nauce do Uczniów. Spośród wszystkich Ewangelistów Św. Mateusz najobszerniej przytacza karania Jezusowe. Samego zaś Pana Jezusa przedstawia wszędzie w sposób najbardziej ludzki i nam bardzo bliski. Dlatego w opisie Męki Pańskiej podkreśla głównie Cierpienia ludzkiej Jego Natury. Trzeba jeszcze nadmienić, że Ewangelista często powołuje się na proroctwa, właśnie dlatego, że się zwraca do żydów i Chrześcijan żydowskiego pochodzenia. — Dobrze byłoby rozważyć kiedyś tę Ewangelię pod tym kątem widzenia.

***

Mszał Rzymski 1931r.

Czytamy w dzisiejszej Ewangelii opis nawrócenia Św. Mateusza, przez niego samego podany. Lekcja opowiada sławne widzenie, w którym Ezechielowi pokazanych zostało czworo zwierząt symbolicznych, wyobrażających, jak to już w pierwszych wiekach uznano, czterech Ewangelistów. Św. Mateusz jest przedstawiony pod postacią zwierzęcia z twarzą ludzką, ponieważ rozpoczyna swą Ewangelię od wyliczania przodków, których potomkiem był Jezus Chrystus. Po Zesłaniu Ducha Świętego, Apostoł głosił Dobrą Nowinę w Palestynie i Etiopii. Umarł tamże śmiercią męczeńską. Imię jego zapisane w Kanonie Mszy Świętej.

***

Mszał Rzymski 1949r.

Św. Mateusz miał drugie imię Lewi, był urzędnikiem celnym. Powołany przez Pana Jezusa, bez wahania poszedł za Nim. Zanim opuścił Palestynę, po Wniebowstąpieniu, napisał po aramejsku Ewangelię, której tekst zaginął; zostało tylko tłumaczenie greckie. Według Tradycji umarł śmiercią męczeńską. Z czterech istot żywych wzmiankowanych przez Ezechiela, Mateusza symbolizuje stwór mający głowę ludzką, ponieważ Ewangelia Mateuszowa rozpoczyna się od podania przodków Pana Jezusa. Ewangelia ta ze wszystkich najczęściej jest przytaczana w Liturgii.

© salveregina.pl 2023