III TYDZIEŃ PO WIELKANOCY. WTOREK. Rozmyślanie. Skupienie miesięczne. O. BERNARDYN GOEBEL

Źródło: O. Bernardyn Goebel OFMCap. – PRZED BOGIEM. Rozmyślania na wszystkie dni roku kościelnego. T. I., 1965r.

Rozmyślanie. 

SKUPIENIE MIESIĘCZNE.

Św. Pius X w swej Zachęcie do duchowieństwa katolickiego najgoręcej poleca wszystkim kapłanom odbywać wspólnie lub indywidualnie rekolekcje miesięczne. Pius XII powtórzył to polecenie w encyklice O kapłaństwie katolickim.

1. Cel skupienia miesięcznego.

Historycznie, dzień skupienia miesięcznego, jako ćwiczenie stałe, jest owocem Ćwiczeń duchownych Św. Ignacego. Tak jak dziś daje się rekolektantom jakąś pamiątkę, tak dawniej dawano im wskazanie, żeby obrali sobie jeden dzień w miesiącu, aby rekolekcje na nowo w duchu przeżyć. Już w XVII wieku pisano obszerne książki na ten temat, także dla ludzi świeckich. Św. Leonard z Porto-Maurizio, wielki misjonarz ludowy, w swoim Podręczniku, który ukazał się w roku 1734, ma również plan takiego miesięcznego odnowienia.

Od początku skupienie miesięczne było pomyślane jako odnowienie rekolekcji. Wprawdzie Św. Leonard mocno podkreśla sprawę przygotowania się na śmierć, zawsze jednak w związku z rekolekcjami. Ostatecznie rekolekcje są „przygotowaniem na śmierć”, są spojrzeniem na życie i próbą ukształtowania go w świetle wieczności. Pius X i Pius XI wyraźnie połączyli miesięczne skupienie z rekolekcjami dorocznymi. Według tych papieży łączenie tych obydwu ćwiczeń jest bardzo skutecznym środkiem w dążeniu do świętości kapłańskiej. Pius XI w swej encyklice mówi, że skupienie miesięczne „ma pielęgnować i strzec owocu rekolekcji, odświeżać ich święte wspomnienie” („Mens nostra”).

Wiemy wszyscy, jak wielkim błogosławieństwem są dobre rekolekcje. Przy końcu tych dni Łaski czuliśmy w sobie nieraz dawny idealizm z nowicjatu, z dni profesji, czy święceń kapłańskich. Wiemy również z doświadczenia, że ten idealizm niestety nie trwa długo. Pod wpływem zepsutej natury i zeświecczonego otoczenia, w gorączkowym pośpiechu szarego dnia, na skutek zgubnego otrzaskania się nawet z najświętszymi rzeczami, wchodzimy prędko i łatwo na stare, wydeptane tory. Bywa, że przebiegłszy dzielnie pierwszy tydzień, w drugim już zaczniemy zwalniać kroku, a w trzecim, czwartym wracamy zupełnie do dawnej przeciętności. Nie ma zaś smutniejszej i bardziej jałowej pustki nad spłycone i powierzchowne życie zakonnika i kapłana.

Skupienie miesięczne ma nam przyjść z pomocą. Jak przeprowadzone w odpowiednim czasie odnowienie misji odświeża, wzmacnia i pogłębia ich skutek, tak skupienie miesięczne ugruntowuje skutek rekolekcji. Nie potrzebuje wytwarzać ich podniosłego nastroju, który z natury nie jest trwały. Ma tylko zapobiec, aby rekolekcje nie były zapałem słomianym. Ma zwrócić choć część utraconej energii duchowej. Z rocznego programu rekolekcji ma utworzyć program na najbliższy miesiąc, a tygodniowej Spowiedzi nadać znów określony cel i zapewnić owocność. Skupienie miesięczne ma być regularnym odnowieniem ducha. Powinny wypełnić się słowa Piusa XI: „Z tych dni skupienia i modlitwy wyjdziecie uzbrojeni nową siłą przeciw zasadzkom świata, pełni świętego zapału dla zbawienia dusz, płonący Miłością Bożą. Jeśli kiedy, to w dzisiejszych czasach kapłani powinni być silni, gdyż zepsucie obyczajów i złość szatańska są przerażająco wielkie, ale można również wyczuć potężne przebudzenie się dusz, powiew Ducha idący przez świat, aby go uświęcić i odmienić jego oblicze”.

— Zastosowanie. Czy rozumieliśmy należycie cel miesięcznego skupienia i doceniali jego znaczenie? Czy odbywaliśmy je regularnie i należycie? Jeśli nie bierzemy udziału we wspólnym skupieniu miesięcznym, wyznaczmy sobie na ten cel odpowiedni dzień. Nastawmy odpowiednio wszystkie ćwiczenia tego dnia: Oficjum, Mszę Świętą, Różaniec, nawiedzenie Najświętszego Sakramentu, czytanie duchowne, a zwłaszcza rozmyślanie. Nadzwyczajnych rzeczy nie trzeba. Można odbyć skupienie miesięczne nawet w czasie wytężonej pracy, gdy nie można przestrzegać całkowicie milczenia zewnętrznego. Zakończmy dzień skupienia specjalną modlitwą o łaskę wytrwania i dobrej śmierci. Dzień skupienia wiernie co miesiąc odbywany będzie pięknym przygotowaniem do śmierci, a w chwili śmierci, jako świadectwo naszego stałego dążenia ku dobremu, będzie nam wielką pociechą.

— Postanowienie. Odbywać regularnie dzień skupienia miesięcznego.

2. Sposób odbywania skupienia miesięcznego.

Co, poza Łaską Bożą, jest przyczyną wpływu rekolekcji na dusze? Czy konferencje? Owszem, dają one dużo. W Słowie Bożym płynącym z ust powołanego kapłana tkwi osobliwa siła. To jednak, co Słowu Bożemu w czasie rekolekcji zapewnia szczególny oddźwięk i głęboki wpływ, to samotność i cisza. Usuwamy się na czas rekolekcji od rozgwaru dnia. Zwykły bieg zajęć jest w zawieszeniu. Milczymy i wszyscy wokoło nas milczą. To stwarza jakby nowy świat. Początkowo możemy czuć się w nim trochę nieswojo. Wnet jednak spostrzegamy, że jest to Boży świat, bo Pan Bóg powiedział: „Zawiodę ich na samotność i będę mówił do ich serca” (Ks. Oz. 2, 14). Słyszymy Głos Boży przemawiający do nas osobiście. Zaczynamy zastanawiać się nad sobą, wchodzić w siebie. Rozmowa z Panem Bogiem zaczyna nas pociągać. W tym zaś obcowaniu z Panem Bogiem dokonuje się przemiana wewnętrzna, której zakończeniem jest obmycie duszy w Spowiedzi rekolekcyjnej. Jeśli więc skupienie miesięczne ma odświeżyć, wzmocnić i pogłębić skutek rekolekcji, musi dać najpierw choć trochę samotności i ciszy rekolekcyjnej, musi być naprawdę skupieniem. Najlepsza konferencja nie zastąpi tego. Cisza wewnętrzna i zewnętrzna jest koniecznym warunkiem do czegoś jeszcze ważniejszego: do zastanowienia się nad sobą, do wejścia w siebie, aby Panu Bogu podziękować za Łaski, może bardzo wielkie, odebrane w ciągu ostatniego miesiąca; aby zbadać bilans życia duszy, zwłaszcza skontrolować postanowienie z ostatniego miesiąca. Aby pokornie żałować i przeprosić, aby zależnie od poczynionych doświadczeń ułożyć sobie program na następny miesiąc, aby w modlitwie serdecznej zapewnić sobie pomoc Łaski. Jak do dobrych rekolekcji należy Spowiedź rekolekcyjna, tak samo do dobrego dnia skupienia należy Spowiedź miesięczna. Trzeba w niej zdać pokornie sprawę kierownikowi duszy z wyniku dnia skupienia. Takie skupienie miesięczne wróci nam naprawdę trochę świętej gorliwości, z jaką kończyliśmy rekolekcje doroczne. Odświeży ich wpływ zbawienny.

— Zastosowanie. W życiorysie Św. Berengara, benedyktyna, niewinnego i prostego jak dziecko, czytamy, że konając w święto Wniebowstąpienia Pańskiego 1093 r., zawołał nagle: „Panie, jak wielkimi oczyma patrzysz na mnie!” W te wielkie oczy musimy kiedyś spojrzeć. Te dwa słońca prześwietlą nas do głębi. Przeprowadzajmy naszą miesięczną, tygodniową i codzienną samokontrolę w obecności tych oczu przenikliwych, a nieskończenie dobrych, naszego przyszłego Sędziego. Wtedy nie będziemy potrzebowali bać się ich na progu wieczności. Sprawdzi się prośba, którą kapłan będzie za nas zanosił w modlitwie za konających: „Niech ci się pokaże łaskawe i świątecznie radosne Oblicze Jezusa! Niech cię On weźmie na zawsze do Swego towarzystwa!”

— Postanowienie. Starać się, aby dzień skupienia miesięcznego był prawdziwym odnowieniem ducha.

Modlitwa.

Jezu mój, mój Zbawicielu! Ile to pomocy przygotowała mi Twoja Miłość, by mnie utrzymać na poziomie życia godnego mego powołania, by mnie bliżej ku sobie pociągnąć. Dziękuję Ci serdecznie za te środki uświęcenia i za wszystkie Łaski, jakie przez nie otrzymałem. Przepraszam Cię pokornie za niedbalstwo w korzystaniu z nich. Wraz ze Św. Augustynem błagam: Noverim me, noverim Te! Oderim me, diligam Te! Obym poznał siebie coraz lepiej w swej grzeszności i słabości, a Ciebie w Twej Wielkości, Świętości i Dobroci! Obym wzrastał w zbawiennej nienawiści ku sobie, a w świętej miłości ku Tobie! Amen.