20 Października

Św. Jana Kantego, Wyznawcy

Ryt zdwojony. Szaty białe.

Źródło: Pius Parsch „Rok Liturgiczny”, Poznań 1956, t. 3.

Byś z nieba ojców twych królestwa strzegł, proszą Polacy i inne narody

1. Św. Jan Kanty.

Dzień śmierci 24 grudnia 1473 r.; kanonizowany w roku 1767, święto kościelne ustanowione w 1770 r.

— Grób w kościele Św. Anny w Krakowie.

— Życie.

Jan Wacięga urodził się dnia 23 czerwca 1390 r. w Malcu pod Kętami, od których nadano mu później przydomek „Kanty”. Był profesorem teologii w Krakowie. Potem przez kilka lat proboszczem, wreszcie objął ponownie katedrę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie już wykładał do końca życia. Kilkakrotnie odbywał piesze pielgrzymki do Rzymu, był również w Ziemi Świętej. Podczas jednej z takich wędrówek napadli na niego zbójcy i ograbili go ze wszystkiego, co miał przy sobie. Wreszcie po zapewnieniu przez Jana, że nie ma więcej pieniędzy przy sobie, odeszli. Po chwili jednak Święty przypomniał sobie, że wychodząc z domu zaszył w podszewkę płaszcza parę czerwonych złotych, jak to mówią, „od wypadku”. Natychmiast więc pobiegł za opryszkami, a dopędziwszy ich oddał im te pieniądze. Zbójcy, zdumieni tak niezwykłą prawością, nie tylko nie przyjęli złota, lecz nadto zwrócili Świętemu zabrany mu poprzednio tłumoczek. Aby się ustrzec od grzechu obmowy i uchronić przed nim tych, co go odwiedzali, święty — za przykładem Św. Augustyna — umieścił na ścianie swego pokoju łaciński napis, w którym przestrzegał przed zasmucaniem i zniesławianiem bliźniego, „bo przepraszać niemiło, a odwołać niełatwo”. Napis brzmiał: „Conturbare cave, non est placare suave; diffamare cave, nam revocare grave”. Św. Jan Kanty odznaczał się heroiczną miłością bliźniego. Zdarzało się, że idąc ulicą oddawał napotkanemu biedakowi swe obuwie, a potem długim swym płaszczem starał się jakoś osłonić nogi, aby nie widziano, że jest bosy. Dożył późnej starości, czując już bliską śmierć rozdał całe swe mienie ubogim i świątobliwie zasnął w Panu.

Pamięć św. Jana Kantego przetrwała wieki (szczególną czcią otacza go diecezja krakowska, której jest głównym Patronem), i to nie tylko w Polsce, lecz w całym Kościele. Ustanawiając bowiem Oficjum do Św. Jana Kantego Papież Klemens XIV zamieścił w hymnie prośbę o jego wstawiennictwo za Polskę, która wtedy (w 1770 r., a więc bezpośrednio przed rozbiorami) była w przededniu niewoli. W uroczystość jego zatem wznosi się z całego świata modlitwa: „Byś z Nieba ojców twych królestwa strzegł, proszą Polacy i inne narody” (patrium regnum tuere, postulant cives Poloni et exteri). Jest to jedyny chyba wypadek, w którym Kościół w oficjalnych Swych modlitwach prosi za poszczególnym państwem.

2. Msza (Miseratio hominis).

Teksty własne, na modlę wprowadzonego w nowszych czasach typu Mszy, odbiegającego co prawda od formularzy klasycznej Liturgii, omawiają główne wydarzenia z życia Świętego i jego szczególne cnoty. W dzisiejszej Mszy sławimy miłosierdzie Św. Jana Kantego, toteż w tekstach raz po raz powtarza się słowo: misericordia (miłosierdzie). Introit i antyfona na Komunię Świętą mówią o wzajemnym stosunku pomiędzy miłosierdziem ludzkim a Miłosierdziem Bożym. Epistoła z listu Św. Jakuba poucza nas, że Wiara wtedy jedynie jest zasługująca, jeśli się łączy z miłosierdziem względem bliźniego. „Wiara, jeśliby nie miała uczynków, martwa jest”. W antyfonie na Ofiarowanie Kościół przypomina nam obowiązek niesienia pomocy ubogim i nieszczęśliwym: „Byłem okiem ślepemu, a nogą chromemu. Byłem ojcem ubogich” (Job). Antyfona na Komunię Świętą, w której otrzymujemy największy Dar, napomina nas, abyśmy nie szczędzili pomocy bliźniemu, wówczas bowiem będziemy hojnie obdarzeni. W Ewangelii słyszymy przypowieść o czuwającym słudze. Owocem dzisiejszej Mszy Świętej jest Łaska miłosierdzia względem bliźniego, które Św. Jan Kanty w tak heroiczny sposób praktykował.

3. Rozważanie.

Dzisiejsze święto nasuwa nam cały szereg myśli:

a) Święty i profesor w jednej osobie to raczej niecodzienne zjawisko: wiedza religijna bynajmniej jeszcze nie dowodzi świętości; istnieje natomiast swoisty rodzaj wiedzy, którą nazywamy „mądrością Świętych”. Każdy, kto naucza w Kościele, powinien równocześnie być nauczycielem życia przepojonego duchem Bożym — „doctor vitae”. Skuteczność bowiem słów mistrza zależy od stopnia jego cnoty i świętości.

b) Epizod ze zbójcami dowodzi, że Św. Jan Kanty był fanatycznym miłośnikiem prawdy. Ten czy ów uśmiechnie się może, czytając o tej przygodzie: rzecz oczywista, że nikt nie jest obowiązany do naśladowania tego postępku. W każdym jednak razie przykład ten powinien nas zachęcić do poszanowania prawdy w całym naszym postępowaniu, a zwłaszcza do bezwarunkowej prawdomówności. Można by tu jeszcze dodać niejedno: a więc powinniśmy się wystrzegać przesady w mowie, wszelkich kłamstw „konwencjonalnych”, frazesów i wszelkich wykrętów…

c) I my również moglibyśmy umieścić na ścianach naszych pokojów dwuwiersz Św. Augustyna o wystrzeganiu się obmowy. Zastanówmy się sumiennie nad sobą i zdajmy sobie sprawę, czy większość naszych rozmów w towarzystwie nie dotyczy często nieobecnych bliźnich? Tak surowo sądzimy innych, a tak bardzo się oburzamy na najlżejsze choćby krytykowanie nas…

d) Główną cnotą Św. Jana Kantego było miłosierdzie względem bliźnich. Zapamiętajmy sobie teksty dzisiejszej Mszy, odnoszące się do tej cnoty. Są to prawdziwie „złote myśli”:

„Kto ma miłosierdzie, naucza i ćwiczy jak pasterz trzodę swoją”.

„I jeśliby brat i siostra nie mieli ubrania i potrzebowaliby codziennej żywności, a ktoś powiedziałby im: Idźcie w pokoju, ogrzejcie się i nasyćcie, a nie dalibyście im, czego ciało ich potrzebuje, cóż by to pomogło?” (Epistoła).

„Rękę swą otworzył ubogiemu, a dłonie wyciągnął ku biednemu” (Alleluja).

„Byłem okiem ślepemu, a nogą chromemu. Byłem ojcem ubogich” (Ofert.).

„Dawajcie, a będzie wam dane; miarą dobrą i napełnioną, potrzęsioną i opływającą dadzą wam w zanadrze wasze” (Ant. na Komunię Świętą).

***

Mszał Rzymski 1931r.; Mszał Rzymski 1949r.

Św. Jan Kanty żył w XV wieku. Urodził się w Kętach, miasteczku należącym do diecezji krakowskiej. Opatrzność wzbudziła go dla podtrzymania w Polsce ognia Wiary i miłości chrześcijańskiej. Odznaczał się wielkim miłosierdziem. Msza dzisiejsza szczególnie podkreśla znaczenie miłosierdzia w życiu chrześcijańskim, zaznaczając, że wiara jeśliby nie miała uczynków, martwa jest sama w sobie (Lekcja). Dawanie innym jest warunkiem otrzymania od Boga wszelkich darów Łask. Dawajcie, a będzie wam dane, miarą dobrą i potrzęsioną i natłoczoną… (Kom.) Św. Jan Kanty umarł w Wigilię Bożego Narodzenia w 1473 r. Jest opiekunem chorych na suchoty.

© salveregina.pl 2023