9 Listopada.
Święto Poświęcenia Bazyliki Zbawiciela; Kom. Św. Teodora, Męczennika
Ryt zdwojony większy 2 klasy. Szaty białe.
Źródło: Pius Parsch „Rok Liturgiczny”, Poznań 1956, t. 3.
Miejsce to jest niewysłowioną tajemnica
ROCZNICA POŚWIĘCENIA BAZYLIKI LATERAŃSKIEJ W RZYMIE
1. W dniu dzisiejszym obchodzimy pamiątkę poświęcenia pierwszego kościoła chrześcijańskiego w Rzymie, bazyliki laterańskiej, którą – jak głosi napis u wejścia do niej – nazwano „matką i głową wszystkich kościołów”. Ona to, nie zaś bazylika Św. Piotra, jest właściwą katedrą papieży. Pierwotnie nazywano ją kościołem Najświętszego Zbawiciela, później dopiero poświęcono ją również Św. Janowi Chrzcicielowi. Jest to jedyny dawny kościół chrzcielny Rzymu, a ponadto jeden z najczcigodniejszych kościołów stacyjnych, do którego odbywają się procesje we wszystkie uroczystości związane z tajemnicami Wielkanocy i Chrztu Świętego. W pierwszą niedzielę Wielkiego Postu rozpoczynamy w tej bazylice swoje odnowienie duchowe; w Niedzielę Palmową wznosimy u bramy tego kościoła łuk triumfalny na przyjęcie Króla męczenników. W Wielki Czwartek święcimy tam na czcigodnym (drewnianym) ołtarzu Apostołów pamięć Ostatniej Wieczerzy. Największą wreszcie uroczystość świata chrześcijańskiego odprawia tu Kościół w dzień Wielkanocy, w noc powszechnego odrodzenia w wodzie Chrztu Świętego. Za wszystkie te Łaski powinniśmy dziś gorąco dziękować Bogu. Cesarz Konstantyn kazał wznieść ten kościół w obrębie pałacu laterańskiego, w miejscu gdzie z rąk Papieża Sylwestra otrzymał Chrzest Święty. Drewniany Ołtarz przypomina czasy prześladowań, w których biskup rzymski musiał odprawiać Mszę Świętą w coraz to innym miejscu. (Ogólne objaśnienia dotyczące poświęcenia kościołów i dzisiejszej mszy zob. s. 661). Uroczystość poświęcenia kościoła wprowadzona została nie tak dawno, w przeciwnym bowiem razie formularz mszalny odnosiłby się nie do poświęcenia, lecz do tytułu danego kościoła, jak np. na uroczystość Chrystusa Króla.
2. Lekcja z brewiarza (Ap 21, 9-18) przenosi nas dziś do niebieskiego Jeruzalem, a równocześnie ukazuje nam Kościół jako szczególny symbol Nieba: ,,I nadszedł jeden z siedmiu Aniołów, którzy mieli siedem czasz napełnionych siedmiu plagami ostatecznymi, i odezwał się do mnie mówiąc: Pójdź, a pokażę ci oblubienicę, małżonkę Baranka. I zaniósł mnie w duchu na górę wielką i wysoką, i pokazał mi miasto święte Jeruzalem zstępujące z Nieba od Boga. Miało ono Jasność Bożą, a blask jego podobny do drogiego kamienia jakby jaspisowego, niby kryształ. A miało mur wielki i wysoki o dwunastu bramach, a w bramach dwunastu Aniołów i wypisane imiona… dwunastu pokoleń synów izraelskich. Od Wschodu bramy trzy i od Północy bramy trzy, od Południa bramy trzy i od Zachodu bramy trzy. A mur miasta miał dwanaście fundamentów, a na nich dwanaście imion dwunastu Apostołów Baranka”. Kościół celowo przytacza dziś i w dniu 18 listopada ten rozdział Apokalipsy, nie zaś zwykłą lekcję na uroczystość poświęcenia kościoła, chce bowiem dziś ukazać dom Boży jako obraz Nieba, a równocześnie powiązać oba te święta z jesienią kościelną. Można zatem powiedzieć, że dzisiejsza rocznica Poświęcenia kościoła laterańskiego prowadzi nas symbolicznie do dwóch kamieni węgielnych życia Bożego: do chrzcielnicy i do Przybytku Wiecznej Chwały.
ŚW. TEODORA, MĘCZENNIKA (wspomnienie)
3. Św. Teodor, Chrześcijanin pochodzący z miejscowości Euchaita koło Amazei (Azja M.), był żołnierzem rzymskim. Gdy go za podpalenie świątyni cybelii, „matki bogów”, skazano na śmierć (w r. 303), prefekt legii ofiarował mu ułaskawienie pod warunkiem, że wyrazi żal z powodu tego czynu i zaprze się wiary Chrystusowej. Teodor jednak odmówił. Wówczas wtrącono go do więzienia, gdzie go szarpano żelaznymi hakami, tak że odarte ze skóry żebra były zupełnie obnażone. Teodor jednak wśród najokrutniejszych tortur śpiewał radośnie: „Będę błogosławił Pana na każdy czas, chwała jego zawsze w ustach moich” (Ps 33). Modląc się i śpiewając pieśni pochwalne ku czci Chrystusa Pana skonał na stosie 9 listopada 303 r. Św. Grzegorz z Nyssy wygłosił na jego cześć wspaniałą mowę. Relikwie jego spoczywają w Euchaicie. W dawnym Kościele, zwłaszcza greckim, czczono tego żołnierza-męczennika jako patrona żołnierzy i nadano mu przydomek „Megalomartyr” wielki męczennik. Także i w Rzymie poświęcono w VII wieku kościół pod jego wezwaniem (u podnóża Palatynu); na mozaice w absydzie kościoła Świętych Kosmy i Damiana zachował się jego obraz.
Zastosowanie: Męstwo świętego żołnierza przejmuje nas podziwem. Wśród najsroższych mąk śpiewa on pieśni pochwalne; my zaś tak wrażliwi jesteśmy na każdy ból i tak się go boimy! Bóg nie wymaga od nas takiego heroizmu, chce jednak, żebyśmy drobne przeciwności każdego dnia cierpliwie znosili. Przykład męczenników niech nam dodaje mocy!
† † †
Mszał Rzymski 1931r.; Mszał Rzymski 1949r.
1. Rocznica Poświęcenia Bazyliki Zbawiciela
Z pomiędzy sławnych i wspaniałych bazylik rzymskich, w których, po epoce prześladowań, zaczęto odprawiać nabożeństwa chrześcijańskie, bez wątpienia pierwsze miejsce zajmuje ta, której rocznicę poświęcenia obchodzi Kościół dzisiaj. Na wzgórku, zwanym Coelius, wznosił się pałac Lateranów, należący do Fausty, żony Konstantyna. Cesarz Konstantyn po nawróceniu swoim ofiarował ten gmach Papieżowi na mieszkanie, nadto zaś wybudował kościół Laterański, który stał się matką wszystkich kościołów w Rzymie i na całym świecie.
Obchód rocznicy poświęcenia kościoła ma na celu złożyć Panu Bogu uwielbienie i dziękczynienie za Łaski, które są udzielane w danej świątyni. Każdy kościół konsekrowany święci swoją rocznicę; w diecezji obchodzi się rocznicę kościoła katedralnego; rocznicę katedralnej bazyliki rzymskiej obchodzi się w całym świecie.
W w. XII świątynia ta została poświęcona Św. Janowi Chrzcicielowi, którego imię nosiła uprzednio przyłączona do niej kaplica chrzcielna. Stąd w naszych czasach znana jest jako bazylika Św. Jana Laterańskiego, lecz pierwotnym jej tytułem był Zbawiciel. Pokonsekrował ją Św. Sylwester 9 listopada 324 roku. Gdy kościół ten uległ zniszczeniu, odbudowano go, a poświęcenia dokonał Benedykt XIII w r. 1726.
2. Św. Teodora, Męczennika
Teodor, żołnierz legii rzymskiej w Amazji (Pont), uwięziony został za wyznawanie wiary chrześcijańskiej. Zaprowadzono go do więzienia, gdzie rozrywano jego ciało żelaznymi pazurami aż do kości. Męczennik wśród cierpień nie przestawał weselić się i śpiewać wyjątki z Psalmu Błogosławić Panu będę we wszelki czas”. Żywcem go wreszcie spalono. Oddał swą duszę Bogu w r. 300.
† † †
Z MARTYROLOGIUM RZYMSKIEGO (1956R.)
Dnia 9-go listopada oprócz tego obchodzi Kościół Święty pamiątkę następujących Świętych Pańskich, zamieszczonych w Rzymskim Martyrologium:
W Rzymie poświęcenie Bazyliki Zbawiciela. W Amazei w Poncie męczeństwo Św. Teodora, Żołnierza, obiczowanego okrutnie za panowania cesarza Maksymiana dla Wiary Chrześcijańskiej i wrzuconego potem do więzienia. Tam ukazał mu się Zbawiciel i zachęcał go tak miłościwie do wytrwałości i stałości, że nabył nowej odwagi. Krótko potem rozpięto go na torturach i tak porozdzierano szponami żelaznemi, że widać było wnętrzności. W końcu oddano go płomieniom stosu. Św. Grzegorz Nysseński uczcił go świetną mową pochwalną. W Tyanie w Kapadocji śmierć męczeńska Św. Oresta za cesarza Dioklecjana. W Tessalonice pamiątka Św. Aleksandra, Męczennika za cesarza Maksymiana. W Bourges uroczystość Św. Ursyna, Wyznawcy, co wyświęcony w Rzymie przez następców Apostołów, wysłany został jako pierwszy Biskup do tegoż miasta. W Neapolu w Kampanii uroczystość Św. Agrypina, Biskupa, co wiele cudów zdziałał. W Konstantynopolu pamiątka Świętych Eustolii i Sopatry, Dziewic. Pierwsza pochodziła z Rzymu, druga była córką cesarza Maurycego. W Bejrucie w Syrii pamiątka Podobizny Zbawiciela, która ukrzyżowana przez żydów, wylała tak wielką ilość Krwi, że kościoły Wschodu i Zachodu sowicie nią obdzielić było można.
A gdzie indziej wielu innych Świętych Męczenników i Wyznawców oraz Świętych Dziewic. R. Deo gratias. |
© salveregina.pl 2023