Chociaż nie zdaje się być osobliwszym i różnym od codziennego, tygodniowego, i rocznego, jakoż nie znajduje się w innych do Nabożeństwa książkach, przestrzec jednak potrzeba wiernych Chrystusowych. Najpierw, że niektórzy z nich zostają w rozmaitych Bractwach, którym oprócz innych w roku dni, na jedną w każdym miesiącu Niedzielę nadane są odpusty to zawsze pod obowiązkiem jakiego nabożeństwa. Po wtóre: Wszyscy, którzykolwiek nabożnie co dzień trzy razy odmawiają Anioł Pański, i którzy codziennie przez pół lub ćwierć godziny odprawiają medytację, to jest modlitwę wewnętrzną, tak ci jako i pierwsi wiernie się każdego dnia w tych pobożnych uczynkach zachowując przez cały miesiąc, w każdym całego roku dostąpić mogą zupełnego odpustu w te dni Miesięczne, które sami sobie obiorą, a w nie spowiadać się i komunikować, i modlić się będą. Przysposobienia do Spowiedzi opisane są niżej w Nabożeństwie do Świętych Sakramentów, w Nabożeństwie także tyczącym się Odpustów, wyrażone tj. względem nich uwiadomienia i modlitwy.

Co się zaś tyczy Medytacji, czyli modlitwy wewnętrznej, ta choćby tak wielkimi, (jako się wyżej nadmieniło) Odpustami zalecona nie była, sama jednakże przez się od modlitwy ustnej daleko jest zacniejsza i pożyteczniejsza; gdyż kiedy się modlimy ustnie mówimy tylko do Pana Boga; ale gdy się modlimy wewnętrznie, tj. gdy rozmyślamy co nabożnego, wtenczas Sam Pan Bóg mówi do nas, ponieważ więc tyle jest na świecie ludzi chcących nawet pobożniejsze prowadzić życie, którzy wiele różnych i długich modlitw ustnych codziennie odmawiają, a o modlitwie wewnętrznej albo nie wiedzą, albo nie dbają, albo co rozmyślać nie mają, przetoż kładzie się tu dla wszystkich wielce gruntowne i wyborne Uwagi na każdy dzień Miesiąca. Które przeczytawszy codziennie po jednej rozważając, trzeba je znowu na drugi i na każdy poczynający się Miesiąc z początku zaczynać. Przez całe życie odprawiając je, znajdzie się zawsze w nich co nowego do używania i ku zbudowaniu.

Uwaga o odpustach.

Źródło: Głos duszy 1881;

Odpusty. Podręcznik dla duchowieństwa i wiernych opr. X. Augustyn Arndt 1890r. 

Benedykt XIV, sławny i uczony papież, polecał Brewem d. 16 grudnia 1746r., bardzo gorąco rozmyślanie, i bardzo słusznie, mało bowiem jest ćwiczeń pobożnych, z których by Chrześcijanie mogli czerpać skuteczniejsze środki do zapewnienia sobie wytrwania i postępu w cnotach. „Dajcie mi kogoś, który co dzień choć kwadrans poświęca rozmyślaniu powiedziała Św. Teresa, a ja mu obiecuję Niebo“.

Odpusty: 1) Zupełny raz na miesiąc w dzień dowolnie obrany, jeśli kto przez miesiąc co dzień rozmyśla przez pół godziny lub przynajmniej przez kwadrans. Warunki: Spowiedź, Komunia Święta i modlitwa pobożna na zwyczajne intencje.

2) 7 lat i 7 kwadr. za każdy raz, gdy kto w kościele lub gdzie indziej, publicznie lub prywatnie, naucza innych o sposobie rozmyślania, albo gdy kto tej nauki słucha. Warunek: Spowiedź, Komunia Święta za każdym razem.

3) Odpust zupełny raz na miesiąc w dniu dowolnie obranym, gdy kto pilnie naucza, albo się dał pouczyć. Warunki: Spowiedź, ilekroć z sercem skruszonym przyjmą Komunię Świętą i modlitwa na zwyczajne intencje. (Benedykt XIV. Brew. dn. 16 grudnia 1746r.)

Wszystkie te odpusty można ofiarować za dusze wiernych zmarłych.

Mógł wprawdzie podczaszy faraonów zapomnieć na Józefa, który go prosił, przepowiadając mu uwolnienie jego i przywrócenie do pierwszego urzędu, żeby na niego pamiętał; lecz nie tak czynią dusze czyścowe, mówi Św. Bernard, tylko w złośliwych i grzesznych sercach znajduje się niewdzięczność. U Świętych zaś tego nie znajdziemy. Św. Alfons de Liguori mówi: „Kto owe wielce uciemiężone, a od Pana uprzejmie umiłowane dusze wspomaga, może się z wielkim zaufaniem zbawienia swego spodziewać; bo jak takowa dusza przez jego modlitwę i dobre uczynki uwolnioną zastanie, wtedy ustawicznie o jego zbawienie prosi, a Pan Bóg jej tego, jako oblubienicy swojej, nie odmówi”. Lecz te tak bardzo pomocy potrzebujące i boleśnie cierpiące dusze nie czekają, aż się do Nieba dostaną, żeby niewypowiedzianą wdzięczność swoją i staranność dobrodziejom swoim wyświadczyli; one jeszcze w Czyśćcu cierpiąc, modlą się nieustannie o dobro ich ciała i duszy; jednają im uzdrowienie w chorobach, obmyślają im żywność w ubóstwie, pomoc w biedzie, radę i obronę w podróżach i niebezpieczeństwach, zachowują i pomnażają ich majątek, starają się o ich duszne zbawienie, a osobliwie w godzinę śmierci są im skutecznie na pomocy, wreszcie i na Sądzie Boskim.

PUNKTY DO ROZMYŚLANIA.

I. Będą się obchodzić z nami, jak my się z drugimi obchodzimy, i znajdziemy politowanie w tamtym świecie w miarę naszego miłosierdzia na tym świecie. Litość jest nasieniem rodzącym litość, a człowiek zbiera w tamtym świecie, co w tym posieje. A zatem jeżeliśmy siali modlitwy za Czyściec, zbierzemy je obfitsze i zbawienniejsze, jeżeli przyjdzie nam wpaść w tę nieszczęśliwą otchłań boleści. Lecz jeżeli srodzy i obojętni byliśmy dla dusz czyścowych, niestety jak gorzki owoc zachowany dla duszy naszej! My znajdziemy także zapomnienie i srogość, które tym więcej będą dla nas cierpkie, iż przekonywalnie wiedzieć będziemy, iż to będzie owoc prac naszych.

II. Pan Bóg wszystko może, ale nie jest w obowiązku robienia cudów. W zamiarach Swej Świętej Woli, ułożył On pewien porządek Swej Opatrzności, od którego nie zwykł odstępować. Rozkazuje słońcu wschodzić tak dla niewdzięcznych tej ziemi jak dla dobrych, lecz zdaje się, że dla niewdzięcznych to ciało niebieskie traci swoje promienie, kiedy dla dobrych wywołuje obfite żniwo. Podobnież dzieje się na tamtym świecie, a chociaż pomocy religijnej nie braknie żadnemu człowiekowi zmarłemu, to przecież sprawiedliwym Zrządzeniem Pana Boga i Jego Opatrzności małej tylko doznaje pomocy ten, co pokazał się nieczułym względem Czyśćca, kiedy przeciwnie ten co był miłosiernym i pomocnym, znajdzie litość obfitą za Łaską Boską i wspomożenie przez udział w modlitwach wspólnych a czasem nabożeństwach szczególnych, ofiarowanych za drugich. Starajmyż się o tę Łaskę Bożą, ażebyśmy Jej nie żądali za późno i na próżno w tamtym życiu.

III. W świecie czynimy więcej przez naśladowanie jak z zasady, a przykład jest powodem najwięcej mającym wpływu na czynności ludzkie. Jeżeli więc zostawimy na ziemi przykłady wspaniałej litości dla dusz w Czyśćcu, znajdziemy naśladowców, lecz jeżeli będziemy gorszyć zimną obojętnością i strasznym zapomnieniem, będziem nawzajem zapomnieni i zaniedbani. Dobrze jest nakazać swym spadkobiercom zobowiązanie Mszy i innych pobożnych modlitw; lecz spadkobiercy nasi mogą być dokładni w dopełnieniu zleceń naszych, lub też niedbali i niesprawiedliwi według tego, jak my byliśmy dla drugich. Wszystko zależy od postępowania naszego, a miłosierdzie, które znajdziemy na tamtym świecie wraz z Łaską Bożą i hojną pamięcią wiernych, będzie szczęściem, którego by nikt z nas przez własną winę pozbawionym być nie chciał.

Przykład.

Młoda dzieweczka imieniem Gertruda, wychowana w szkole miłosierdzia, nauczyła się od najmłodszych lat swoich poświęcać swoje wszystkie dobre uczynki na intencję dusz czyścowych. Pobożny ten zwyczaj był tak dobrze w Czyśćcu przyjęty, jak również i w Niebie, iż często podobało się Panu Bogu wskazywać jej dusze najpotrzebniejsze, a te uwolnione przez jej pobożne miłosierdzie, okazywały jej się w chwale dla podziękowania jej czyniąc obietnicę, iż o niej w Niebie pamiętać będą. Spędziła ona bieg życia swojego w tym świątobliwym ćwiczeniu i pełna wiary i ufności, patrzała spokojnie na zbliżającą się śmierć swoją, lecz kiedy piekielny nieprzyjaciel, który wszędzie znajduje sposobność kuszenia, zaczął jej przedstawiać, iż ogołociła się z całej zasługi zadosyć uczynienia każdego dobrego uczynku, i że pójdzie do Czyśćca dla odpokutowania win swoich w długich cierpieniach, wówczas kuszenie to i męczenie ducha rzuciło ją w taką rozpacz, aż jej Niebieski Oblubieniec raczył przyjść ją pocieszyć. „Dlaczego — rzekł do niej, o Gertrudo tak smutną i zamyśloną jesteś, ty, która niegdyś używałaś spokoju tak doskonałego”. „Ach! Panie! — odrzekła, w jakimże ja okropnym położeniu znajduję się, śmierć moja zbliża się, a ja pozbawioną jestem pociechy dobrych uczynków, które za umarłych ofiarowałam; czymże zapłacę dług mój, który zaciągnęłam względem Sprawiedliwości Bożej?” Wówczas Zbawiciel odrzekł jej z Dobrocią: „Nie bój się, moja ulubiona, bo przeciwnie, miłosierdziem zwiększyłaś zasługi twoje i nie tylko, że masz ich dosyć do zmazania twych małych przewinień, ale zdobyłaś wysoki stopień Chwały w Błogosławieństwie Wiecznym. Tym sposobem Łaska Moja zastąpi poświęcenie twoje dla umarłych i wkrótce przyjdziesz odebrać twą zapłatę w Niebie”. Po tych słowach znikł, a dusza Gertrudy uwolniona od niespokojności, zapaloną została nowym żarem i gorętszą jeszcze chęcią przyjścia w pomoc duszom zmarłych. Bądźmyż równie pełni gorliwości i miłosierdzia dla dusz tych, za co Niebo bogatą obiecuje nam nagrodę.

(Dionys. Carthus. de noviss. apud. Matr. de Roa de statu animarum, cap. 20).

MODLITWY.

Odmówmy na intencję dusz wiernych zmarłych 5 Pacierzy i Wieczny odpoczynek na pamiątkę Męki Jezusa Chrystusa, Pana naszego; błagajmy Ojca Przedwiecznego, aby miał litość nad nimi przez Przenajświętszą Krew Syna Jego i w tym celu odmówmy 5 razy gorącą modlitwę:

Miłosierdzia dla nich, Boże Wieczny! przez Najdroższą Krew Jezusa Chrystusa, wybaw je z mąk czyścowych!

Ojcze nasz. Zdrowaś Marya, Wieczny odpoczynek. (*)

Dodajmy 1 Ojcze nasz i Zdrowaś Marya za tych, którzy to nabożeństwo rozpowszechniają.

* Do odmówienia tych Pacierzy przywiązanym jest odpust dla tych, którzy odmawiając przez cały miesiąc, będą się spowiadać i do Komunii Świętej przystąpią. (Brev. de Pie VII, du 7 Fevrier 1817r.)

ZADOSYĆUCZYNIENIE.

Odwiedzanie więźniów i chorych przynosi pociechę duszom czyścowym.

Nikt w świecie nie daje nam lepszego wyobrażenia dusz czyścowych jak więźniowie, którzy męcząc się w swych lochach, pozbawieni są wolności; albo też chorzy, którzy na swym łożu boleści cierpią umęczenie gorączką i cały ciężar choroby. Wielu pobożnych modlących się za dusze w Czyśćcu, zrobili sobie zadanie odwiedzania jednych i drugich z miłością chrześcijańską, dla ratowania w nich dotykalnym sposobem dusz cierpiących, a naszym ćwiczeniem dnia dzisiejszego jest naśladować ich pobożne miłosierdzie odwiedzając więźniów i chorych, którym zaniesiemy ulgę, albo słowo zachęty, dodając stosownie do naszej możności pomoc, która ułagodzi ich cierpienia, a zarazem służyć będzie za modlitwę duszom czyścowym, a to podwójne miłosierdzie będzie nam bardzo użyteczne w drugim życiu naszym.

MODLITWY KOŃCOWE.

Uwaga.

Omnium finis appropinquavit, itaque vigilate in orationibus, mutuam charitatem habentes (1 P 4, 7).

Dla utrzymania spójni miłości chrześcijańskiej z duszami zmarłych, módlmy się szczególniej, odmawiając Psalmy i litanię.

Ojciec D. Giampaolo Montorfano Theatyn, chcąc przekonać światowego człowieka, jakie wypływają zasługi z modlenia się za umarłych, położył na wadze wielką sumę pieniędzy, a na drugiej wadze na małym arkusiku Psalm 129 “De Profundis”, z wielkim zdziwieniem przytomnych ten lekki kawałek papieru, przeważył srebro. Niechże nas to więc pobudza do odmawiania częstego owego Psalmu za dusze zmarłych, i niech od pierwszego do ostatniego dnia tego miesiąca wieńczy nasze modlitwy.

(P. D. Ioseph Siloa, Hist. ord. theat. i. part. lib. 15. ad ann. 1580).

Psalm 130 (129) De Profundis

Litania za Dusze wiernych zmarłych 

Kyrie eleison. Chryste eleison. Kyrie eleison.

Chryste usłysz nas, Chryste, wysłuchaj nas.

Ojcze z Nieba Boże, Zmiłuj się nad jego (ją, ich) duszą(ami)!

Synu, Odkupicielu świata, Boże,

Duchu Święty Boże,

Święta Trójco Jedyny Boże,

Święta Marya, módl się za jego (ją, ich) duszą(ami)!

Święta Boża Rodzicielko,

Święta Panno nad pannami,

Wszyscy Święci Aniołowie i Archaniołowie, Módlcie się za jego (ją, ich) duszą(ami)!

Wszyscy Święci Niebiescy Duchowie,

Wszyscy Święci Patriarchowie i Prorocy,

Wszyscy Święci Apostołowie i Ewangeliści,

Wszyscy Święci Uczniowie Pańscy,

Wszyscy Święci Niewinni Młodziankowie,

Wszyscy Święci Męczennicy

Wszyscy Święci Biskupi i Wyznawcy,

Wszyscy Święci Doktorowie,

Wszyscy Święci Kapłani i Lewici,

Wszyscy Święci Zakonnicy i Pustelnicy,

Wszystkie Święte Panny i Wdowy,

Wszyscy Święci i Święte Boże, Przyczyńcie się za nim (nią, nimi).

Bądź im miłościw, Przepuść mu (jej, im), Panie!

Bądź im miłościw, Wybaw go (ją, ich), Panie!

Od mąk czyśćcowych,

Przez Wcielenie i Narodzenie Twoje,

Przez Chrzest i Święty Post Twój,

Przez utrapione Życie Twoje,

Przez Krzyż i Mękę Twoją,

Przez Śmierć i Pogrzeb Twój,

Przez chwalebne Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie Twoje,

Przez Ducha Świętego Pocieszyciela Zesłanie,

My grzeszni Ciebie prosimy Wysłuchaj nas, Panie!

Abyś duszy jego (jej / duszom zmarłych) przepuścić raczył,

Abyś mu (jej, im) winy jego (jej, ich) odpuścić raczył,

Abyś mu (jej, im) resztę kary za grzechy darować raczył,

Abyś go (ją, ich) z czyśćca wybawić raczył,

Abyś go (ją, ich) do wiecznego żywota przyjąć raczył,

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wieczny odpoczynek racz mu (jej, im) dać, Panie! (3 razy)

Ojcze nasz. Zdrowaś Marya.

V. Wieczny odpoczynek racz mu (jej, im) dać, Panie!

R. A Światłość Wiekuista niechaj mu (jej, im) świeci.

V. Wysłuchaj Panie, za nim (nią, nimi) nasze błagalne wołanie.

R. Niech mu (jej, im) modlitwa nasza zjedna zmiłowanie.

V. Módlmy się. Racz, miły Panie, nakłonić Ucha Twego do próśb naszych, którymi Miłosierdzia Twego pokornie prosimy, abyś dusze sług i służebnic Twoich, którym z tego świata zejść rozkazałeś, w Krainie pokoju i światłości umieścił, i do towarzystwa Świętych Twoich przypuścił. Przez Chrystusa, Pana naszego.

R. Amen.

Jest to obowiązkiem wdzięczności polecać Panu Bogu częściej i goręcej tych, od których otrzymaliśmy większe dobrodziejstwa. Na koniec sprawiedliwość wymaga, abyśmy nie zapominali tych zwłaszcza, którym mogliśmy być powodem do obrazy Pana Boga; bo jeśliśmy się przyczynili do ich mąk czyścowych, łóżmy wszelkie możebne usiłowania, aby ich z takowych wyswobodzić. Nie należy więc, jak to czynili niektórzy heretycy, przyganiać miłosierdzie ofiarujących Panu Bogu swe modły i dobre uczynki, za niektóre zwłaszcza dusze czyścowe, bo pewnym jest, jak to już wykazaliśmy, że modląc się za wszystkich zmarłych mamy dla dusz niektórych szczególne i wielkie obowiązki, jakie nas pobudzać winny do częstszej a gorliwej i serdecznej za nie modlitwy.

Postanowienie. — Modlić się osobliwie za dusze tych, którym obowiązani jesteśmy nieść szczególną pomoc.

Wiązanka duchowna. — „Zmiłujcie się nade mną, aby wżdy wy przyjaciele moi, boć mnie Ręka Pańska dotknęła” (Ks. Joba r. XIX, w. 21).

PRZYKŁAD. Widzenie Św. Michała nazwanego od Świętych.

Czytamy w życiu Św. Michała od Świętych następujące zdarzenie. Modlitwy jego i umartwienia miały za cel uwolnienie duszy ojca jego z mąk czyścowych, na jakie mogła być skazaną. Michał nie zapominał ojca. którego czule kochał, a gdyby nawet był zdolnym do podobnego zapomnienia, przykrości i przeciwności, jakich od ludzi i losu doznawał, od czasu śmierci jego ożywiłyby w nim pamięć zmarłego. Często więc przy drogim wspomnieniu myślał: może niestety! ten ukochany ojciec, mimo swych cnót i zasług spłacać jeszcze dług Sprawiedliwości Bożej był winien. Michał ofiarował więc za tę drogą mu duszę modlitwy, łzy i ostre pokuty, jakie wykonywał. Raz, gdy modlił się przed Obrazem Najświętszej Panny słynnym i dzisiaj przy bramie miasta Garb, i prosił Maryi o podaniu zbawczej dłoni duszy ojca; dusza tegoż ukazała mu się w postaci łagodnej i dobrotliwej właściwej mu za życia. Michał nie śmiał przemówić, lecz usłyszał głos ojcowski, zalecający mu wytrwanie w pobożnych ćwiczeniach i w postanowieniu pozostania zakonnikiem, proszący go też wielce o dalszą pomoc udzielanych modlitw, ofiar i zadość czynnych miłosiernych uczynków dla zupełnego wyswobodzenia.

Modlitwa do Pana naszego Jezusa Chrystusa, by uprosić przez zasługi Jego Męki wyzwolenie dusz w Czyśćcu cierpiących.

O Najsłodszy Panie Jezu! przez Krwawy Pot Twój, którym byłeś oblany w Ogrodzie Oliwnym, zmiłuj się nad duszami w Czyśćcu cierpiącymi.

Najświętsze Serce Maryi! módl się za nimi.

O Najsłodszy Panie Jezu! przez Boleści, któreś cierpiał w czasie okrutnego biczowania, zmiłuj się nad duszami w Czyśćcu cierpiącymi.

Najświętsze Serce Maryi! módl się za nimi.

O Najsłodszy Panie Jezu! przez Boleści, jakie wycierpiałeś, gdy koronę cierniową na Głowę Twoją Przenajświętszą wciskali, zmiłuj się nad duszami w Czyśćcu cierpiącymi.

Najświętsze Serce Maryi! módl się za nimi.

O Najsłodszy Panie Jezu! przez Boleści, jakich doznałeś, niosąc krzyż Twój na Kalwarię, zmiłuj się nad duszami w Czyśćcu cierpiącymi.

Najświętsze Serce Maryi! módl się za nimi.

O Najsłodszy Panie Jezu! przez Męki, jakich doznałeś przy okrutnym Ukrzyżowaniu, zmiłuj się nad duszami w Czyśćcu cierpiącymi.

Najświętsze Serce Maryi! módl się za nimi.

Najsłodszy Panie Jezu! przez Męki, jakich doznałeś w czasie Konania Twego na krzyżu, zmiłuj się nad duszami w Czyśćcu cierpiącymi.

Najświętsze Serce Maryi! módl się za nimi.

O Najsłodszy Panie Jezu! przez Męki niesłychane, jakich doznałeś przy oddaniu Ducha Twego Najświętszego, zmiłuj się nad duszami w Czyśćcu cierpiącymi.

Najświętsze Serce Maryi! módl się za nimi.

V. Od wrót piekielnych.

R. Wybaw Panie dusze ich.

V. Niech odpoczywają w pokoju.

R. Amen.

V. Wysłuchaj Panie, nasze błagalne wołanie.

R. Niech im modlitwa nasza zjedna zmiłowanie.

V. Módlmy się. Stwórco i Odkupicielu wszystkich wiernych, Boże, racz odpuścić wszystkie grzechy duszom zmarłych sług i służebnic Twoich, ażeby przez pobożne błagania i modły nasze, dostąpiły przebaczenia, którego zawsze pragnęły. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.

R. Amen.

V. Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie.

R. A Światłość Wiekuista niechaj im świeci.

V. Niech odpoczywają w pokoju.

R Amen.