Cała Jej Postać owiana jest dziwnym jakimś niebiańskim powabem i czarem, tchnie naturalną wielkością i nadprzyrodzoną tęczą cnót wszelkich i darów jaśnieje.

W tym i następnych rozdziałach postaramy się w dostępnych dla ludzkiego języka słowach i pojęciach odmalować Serce Matki Zbawiciela.

Aby to w możliwie doskonały sposób uczynić, umieścimy Jej Serce w pośrodku niejako dziejów ludzkości.

Ukaże się Ona wtedy w całej wielkości i Chwale na tle wielkich Tajemnic naszej Świętej Wiary, bo przecież bierze w nich po Jezusie Chrystusie najgłówniejszy udział. Staje się bowiem współuczestniczką we Wcieleniu Syna Bożego i Odkupieniu całej ludzkości. Dostaje od Boga wyłączne władztwo nad skarbami Łaski. W Jej Ręku złożono niejako klucze Nieba i piekła, zbawienia i świętości najwyższej.

Wielkość tego Serca jeszcze więcej ocenić możemy i z tego, gdy Je porównamy z całą brzydotą serc grzesznych. Nieskończenie przewyższa Ono serca grzeszników. Pod Niebiosa wyniesione jest ponad serca wszystkich nawet razem wziętych Świętych, którzy od początku świata istnieli, są obecnie i do końca jeszcze będą. Wszystkich Serce Maryi o wiele wyprzedza i ani mierzyć się nawet oni z Jej Sercem nie mogą.

Tradycyjne malarstwo religijne oddaje Serce Najświętszej Panienki zazwyczaj w ten sposób, że kreśli nam Przeczystą Dziewicę w całej piękności wieku młodego; na piersiach ma Ona Serce otoczone wieńcem kwiatów i mieczem na wylot przeszyte.

Piękny to obraz Matki Najświętszej i bardzo głębokie myśli i nauki w sobie zawiera. Pomogą nam one jeszcze głębiej wniknąć w całą treść nabożeństwa do Serca Maryi. Pozwolą z łatwością i przystępnie określić jego przedmiot. Dadzą pełny i miły Jej obraz.

Co właściwie czcimy w tym nabożeństwie?

Rozróżnić by tu należało przedmiot dalszy i bliższy. 

Przedmiotem dalszym czci wiernych w nabożeństwie do Najświętszego Serca Maryi jest bez wątpienia cała Osoba Matki Zbawiciela. Jej Ciało piękne, uwielbione, złączone z Duszą Przeczystą i to taką, jakiej dzieje ludzkości nie znają.

Jeżeli bowiem nawet martwym szczątkom Świętych należy się od wiernych cześć szczególna jako prochom, które tyle dla Boga cierpiały i kiedyś w zmartwychwstaniu powszechnym z duszami się złączą, to o ileż więcej czcić trzeba Ciało Tej, Która Syna Bożego na świat przyniosła, własną Krew Mu oddała, własnym mlekiem Matczynym karmiła.

Tym więcej, że to ciało już nie w relikwiach tylko spoczywa, ale promienne i jasne radością wieczną się cieszy.

To by był przedmiot dalszy materialny i drugorzędny.

Przedmiotem zaś dalszym materialnym(1) i pierwszorzędnym będzie oczywiście tylko Jej Dusza.

Przez Duszę bowiem była Ona tym, czym była istotnie. W Duszy tkwiła cała Jej niezrównana wielkość i piękność.

Dusza Matki Najświętszej była przecież od pierwszej chwili swego stworzenia świadomą swojego istnienia, w stubarwną tęczę niezliczonych Łask Bożych przybrana.

W Duszy Jej tkwiło całe wyniesienie Jej do stanu nadprzyrodzonego od pierwszej chwili Poczęcia. Dusza Jej przyozdobioną była w Łaskę uświęcającą i to o takim natężeniu, że przewyższała nią już w pierwszym momencie Swego bytu Wszystkich Aniołów i Świętych, jacy kiedykolwiek będą zbawieni.

W Duszy Jej obrały swoje siedlisko cnoty wiary, nadziei, a przede wszystkim ogromnej ku Bogu i bliźnim miłości.

Dusza Jej była tą żywą, duchową, wolną i nieśmiertelną świątynią, w Której mieszkała ze szczególnym upodobaniem Trójca Najświętsza i przepajała Ją Swą Własną Świętością.

Dusza Jej jest obecnie opromieniona Światłem Chwały i poznaje Boga i wszystko w Jego Istocie i jest niewymownie szczęśliwą.

Jeżeli więc czcimy dusze ludzi wybitnych i utalentowanych i z radością uznajemy ich geniusz, to tym więcej czcić winniśmy i podziwiać Duszę Tej, Która wszystkie wielkości tej ziemi i Nieba przewyższa.

W przedmiocie więc dalszym, materialnym i całkowitym otaczamy szacunkiem i miłością Ciało i Duszę Matki Najświętszej, czyli mamy nabożeństwo do całej Jej wybitnej i wielkiej Osoby.

Jest jednak i przedmiot bliższy i formalny tego nabożeństwa, a jest nim Najświętsze Serce Maryi.

I znowu narzuca się nam z oczywistą koniecznością pod rozwagę Serce fizyczne i materialne Matki Bożej, oraz Jej Serce duchowe.

Gdybyśmy nawet wzięli Serce Jej czysto materialne, to i takiemu należałaby się cześć osobna różna zupełnie od czci oddawanej relikwiom Świętych.

Przecież to organ Ciała Jej najczcigodniejszy, biorący przez tyle lat dziesiątek Swego Życia ziemskiego najściślejszy udział we wszystkich Tajemnicach Maryi!

Przy Zwiastowaniu, Narodzeniu Zbawiciela, pokłonie pastuszków i mędrców, znalezieniu Pana Jezusa, Zmartwychwstaniu, Zesłaniu Ducha Świętego, Serce to biło gwałtowną radością.

Przy ucieczce do Egiptu, zgubieniu Jezusa, Męce i Śmierci jego haniebnej na krzyżu czy prześladowaniach Jego Kościoła Serce Jej znów kurczyło się boleśnie.

Tyle zresztą razy spoczywał na tym Sercu Syn Boży. Należą się mu zatem względy szczególne.

Na pierwszy jednak plan w nabożeństwie Kościoła do Serca Maryi wysuwa się Jej Serce duchowe, t. j. całokształt Jej Życia wewnętrznego, Cnót i Darów, Radości i Boleści z tym Życiem złączonych tak w stosunkach z Jezusem, Swym bezpośrednim otoczeniem, jak z całym Kościołem i każdym Jego członkiem i w ogóle każdym człowiekiem.

To jest przedmiotem nabożeństwa bliższym, duchowym i bezpośrednim.

Wtedy Jej Serce materialne i fizyczne będzie symbolem tego duchowego całego Jej wnętrza wszystkich Jej myśli, uczuć, nadprzyrodzonych Darów i Przywilejów, wzniosłych Cnót i Zasług oraz Chwały i szczęścia, jakimi obecnie w Niebie się cieszy.

Serce jest tego wszystkiego najjaśniejszym w pojęciach ludzkich wyrazem.

Każdy zatem, kto czci Matkę Najświętszą nie myśląc przy tym wcale o Jej Sercu, stawia sobie za przedmiot swego nabożeństwa wprost tylko Jej całą Osobę, choć domyślnie, nie nazywając tego może nawet po imieniu, zachwyca się i sławi właśnie Jej Serce.

Tak podobnie i ten, kto ma nabożeństwo do Jej Najświętszego Serca, na pierwszym miejscu chce uczcić całe Jej Życie wewnętrzne, dając temu za przykład i tło naturalne Jej całą i Świętą Osobę.

Są i tacy, którzy w nabożeństwie do Serca Maryi chcą uczcić szczególniej i przede wszystkim Jej płomienną dla Boga i ludzi miłość. Dla nich Serce będzie tylko najlepszym symbolem i wyrazem tej wielkiej miłości.

Ostatecznie więc nabożeństwo do Najświętszego Serca Maryi polega na szczególniejszej miłości wiernych do fizycznego Serca Matki Boga jako symbolu całego Jej Życia wewnętrznego, a przede wszystkim jej bohaterskiej i nadludzkiej dla Boga i bliźnich miłości.

Jak z tego określenia wynika, Osoba Matki Najświętszej jako taka, choć się w tym nabożeństwie suponuje, to przecie pozostaje w cieniu i niejako na planie dalszym. 

Jest w tym podobieństwo z nabożeństwem do Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Istnieje tu tylko ta zasadnicza, istotna różnica, że Sercu Pana Jezusa z powodu jego złączenia z Osobą Syna Bożego oddajemy cześć Bogu Samemu należną, gdy tymczasem Najświętsze Serce Maryi, choć we czci wynosimy ponad Wszystkich Aniołów i Świętych, to przecie uznajemy w Nim tylko najwyższe Boże stworzenie.

Jasną jest dla każdego rzeczą, że w nabożeństwie do Niepokalanego Serca Maryi chodzi o Serce żywe, złączone z nieśmiertelną i uwielbioną Jej Duszą, ozdobione tymi samymi Cnotami i uczuciami dla Jezusa i dla nas, jak było przed wiekami – z wyjątkiem tylko tego, co w obecnym stanie nie zgadza się z Jej szczęśliwością i doskonałością. 

Dziś Ona już nie wierzy, ponieważ ogląda, nie spodziewa się mieć Boga, bo Go całkowicie posiada, nie cierpi, bo jest niezmiernie szczęśliwą.

Dziś Serce Matki Najświętszej jest niedosięgalne przez ludzkie zniewagi i złości. Jako najściślej z Bożą Wolą złączone i widzeniem Boga radosne, nie może się Ono już po ziemsku smucić i boleć nad zatwardziałością grzeszników i wiecznym ich w piekle potępieniem.

Jeżeli zaś w objawieniach swych wobec ludzi zjawia się Matka Najświętsza smutna i bolejąca, jeżeli żąda pokut wynagradzających za zniewagi od bezbożnych Jej Sercu zadane, to chce tylko przez to ludzi o pewnych prawdach pouczyć: jak smutny i litości godny jest stan grzeszników, na jak wielkie nieszczęście narażają się oni, gdy za swe grzechy naprawdę pokutować nie będą, jak wielką Bożą obrazą jest wszelka zniewaga Jej Osobie wyrządzona i jak Bogu za te zbrodnie bezbożnych Jej czciciele mają wynagradzać.

———————————

Przypisy:

1) Piszę materialnym, ale nie chcę przez to powiedzieć jakoby Jej dusza była materialną.

Pan Bóg, chcąc ludziom objawić serdeczną ku nim miłość; siebie samego porównuje do matki i woła przez usta Izajasza proroka: Czyż matka może zapomnieć o swym dziecku? A mimo to, wszystkich matek na świecie miłość; nie może ani jednej duszy zbawić. Ale Pan Bóg postanowił; iż Serce Macierzyńskie będzie źródłem zbawienia; nie dla jednej duszy, lecz dla wszystkich. Gdzież znaleźć takie serce? Potrzeba, iżby było tak miłosierne, żeby żadna niewdzięczność nie mogła w miłosierdziu osłabić; potrzeba iżby było tak dobre, iżby żadna nędza nie mogła dobroci pomniejszyć; tak kochające, iżby miłością ogarniało wszystkich; tak święte, iżby zasłużyło na Odkupienie; tak szerokie, iżby objęło wszystkie Łaski; tak podniesione, iżby było drabiną do Nieba; tak Panu Bogu miłe, iżby zawsze miało przystęp do Tronu Bożego; tak wreszcie u Boga możne, iżby wszystko, o co prosić będzie, wyprosiło zawsze. I Pan Bóg w Skarbach Mądrości i Dobroci Swojej znalazł to Arcydzieło. I kiedy Syn Boży stawszy się Synem Niewiasty, ujrzał tę Niewiastę rozpłomienioną najwyższą Miłością, pokazał Jej człowieka i rzekł do Niej: Niewiasto, oto syn Twój, kochaj Go tą samą Miłością, którąś Mnie ukochała. W tych słowach zawiera się cała Tajemnica Posłannictwa Maryi; została Matką Boską, iżby Swą Litością i Swą przemożną Przyczyną pracowała około zbawienia ludzi!

1. Doktor anielski naucza, iż kogo Pan Bóg przeznaczy do jakiej godności, udaruje go odpowiednimi Łaskami, iżby mógł posłannictwo swoje spełnić. Podobnie i Maryę za Matkę Syna Bożego wybierając, napełnił Ją Łaską Swoją. Marya więc nie mogłaby być Matką Boską, gdyby nie otrzymała była doskonałego Serca, gdyż matki główną zaletą jest miłość. Od pierwszej chwili Jej Niepokalanego Poczęcia Serce Maryi całe napełnione zostało Miłością. Miłość ta jeszcze się wzmogła nad miarę, gdy Niepokalana Dziewica została Matką Boga. Innych matek miłość rozstrzelona jest pomiędzy dzieci albo skierowana ku stworzeniom. Marya miała tylko Jednego Syna, i Ten Syn Pięknością Swoją przechodził wszystkich synów Adamowych; kazał się kochać Cnotami Swoimi, posłuszeństwem, niewinnością, świętością; słowem, był doskonałym. Nadto, Miłość Tej Matki nie odnosiła się do żadnych innych przedmiotów; wszystkimi Swymi uczuciami obejmowała Boskiego Swego Syna i nie bała się, iżby Go zanadto kochała, bo Ten Syn był Bogiem. A teraz pytam się: któż będzie mógł zgłębić Serce Matki Boga? Kto rozmierzy Jej Miłość? Cieszmy się i radujmy; bo to Serce Jezus Chrystus stworzył wyłącznie dla nas; oddał nam je wtenczas, kiedy rzekł: Oto Matka twoja.

2. Głównym zajęciem Maryi dopóki zostawała na ziemi, było dusze pozbawione Łaski Boskiej podnosić i z Bogiem jednać! Jak Pan Bóg stworzył słońce iżby całą ziemię oświecało, mówi Ryszard od Św. Wawrzyńca, tak Maryą przeznaczył do rozdzielania po całym świecie Miłosierdzia Bożego. Jeden pobożny pisarz tak mówiącego do ludzi wprowadza Jezusa Chrystusa: „Biedne dzieci Adamowe, które żyjecie pomiędzy tylu wrogami i tylu nędzami, czcijcie szczególniejszą miłością Tę, Która jest Moją i waszą Matką; bom Ją uczynił Ucieczką waszą, Pocieszycielką i Nieustającą Pomocą. Taką ją stworzyłem, iż Jej się nikt bać nie może i każdy chętnie Ją o przyczynę prosi. Ma Ona dla wszystkich otwarte Swe Miłosierne Serce i od Jej Stóp nikt bez pociechy nie odchodzi“. Ach! niechaj będzie na
wieki uwielbioną Dobroć naszego Boga, który w tej wielkiej Królowej dał nam Matkę z tak czułym sercem.

Według Św. Jana Chryzostoma, Maryę Pan Bóg za Matkę Swoją wybrał, iżby za Jej miłosierną przyczyną zbawione być mogły te dusze, które dla swych złych postępków, drogą zwyczajnej sprawiedliwości musiałyby być potępione. I potwierdza to Św. Anzelm mówiąc, iż Najświętsza Panna raczej z powodu grzeszników aniżeli sprawiedliwych do tej Godności Boskiego Macierzyństwa wyniesioną została; bo Jezus oznajmił, iż przyszedł powoływać grzeszników, a nie sprawiedliwych. Wilhelm paryski woła do Maryi: O Maryo! masz obowiązek przyczynić się za grzesznikami; bo wszystko co masz, wszystkie Łaski, Dary i Wielkości, całą Godność Boskiego Macierzyństwa zawdzięczasz grzesznikom; bo gdyby nie grzesznicy, nie byłabyś Matką Syna Bożego.

Sama Bogarodzica mówiła do Św. Brygidy: Jestem Matką Miłosierdzia; jestem radością sprawiedliwych i bramą, przez którą grzesznicy przychodzą do Boga. Żaden grzesznik na ziemi nie powinien rozpaczać o Mojej Łaskawości, żadnego Pan Bóg tak od Siebie nie odrzucił, iżby za Moją Przyczyną nie mógł do Boga powrócić. Wszyscy nazywają mnie Matką Miłosierdzia i rzeczywiście przez Miłosierdzie Boskie jestem dla ludzi tak litościwą.

Ufajcie więc, dzieci Maryi i kiedy strach was ogarnia o zbawienie, wspomnijcie sobie na Maryę, pamiętajcie o Jej ku ludziom bez granic Miłości.

Przykłady.

Jeśli zawsze skutki posłannictwa Serca Maryi były widoczne, to szczególniej za naszych czasów, w Jej uprzywilejowanej świątyni, w kościele Matki Boskiej Zwycięskiej w Paryżu. W r. 1837 pewien wojskowy, jakoby siłą jakąś niewidzialną popychany, wszedł do kościoła i prosto poszedł przed Ołtarz Niepokalanego Serca Maryi. Trafił na kazanie. Kaznodzieja opowiadał żywot Św. Augustyna. Nagle pod wpływem natchnienia zawołał: Moi bracia, jeśli pomiędzy nami jest podobny do Augustyna grzesznik, prośmy Serca Maryi, iżby się nad nim ulitowało i wyprosiło dla niego Łaskę nawrócenia. Oficer, życiem wielkiego Doktora Kościoła, nadzieją przebaczenia, a nade wszystko w jego sercu działającą Łaską do łez poruszony, rzekł do siebie samego: „Ja to jestem tym grzesznikiem podobnym do Augustyna” i uklęknąwszy, błagał Serca Maryi, iżby mu wyprosiła jako dla Augustyna nawrócenia Łaskę. Od tej chwili odmienił się zupełnie i pozostał wiernym Łasce Boskiej. — Jeśli zwyczajna modlitwa grzesznika może wyprosić tak wielkie Miłosierdzie, jakichże Łask nie wyprosi ta Najlepsza Matka dla tych, co Jej codziennie cześć oddają? Ta uwaga niechaj nas pobudza do tym gorętszej czci Maryi przez ten miesiąc sierpień.

Modlitwa.

O Matko mojego Zbawiciela! wiem, iż moja niewdzięczność dla Boga i dla ciebie przez tyle lat, zasłużyła, iżbyś mnie opuściła, bo niewdzięczny, niegodzien jest Dobrodziejstw. Lecz Łaskawa Pani! przekonany jestem, iż Dobroć Twoja większą jest od mojej niewdzięczności. Racz przez to nie opuszczać nędznego grzesznika, który w Tobie ufność swą położył, o Matko Miłosierdzia wyciągnij Swą czułą Rękę do nieszczęśliwego, który o Twą Litość prosi. O Maryo! albo broń mnie, albo wskaż kogoś drugiego, który by mnie mógł lepiej aniżeli Ty obronić. Lecz, gdzież mam szukać Orędowniczki i czulszej i możniejszej u Boga od Ciebie, która jesteś Jego Matką? Stając się Matką Zbawiciela, stałaś się Matką wszystkich grzeszników, przez Ciebie, za Pośrednictwem Twojej Przyczyny, mam być zbawionym. O Maryo! dopomóż do zbawienia temu, który się do Ciebie ucieka. Nie zasługuję na Twoją Miłość; ale to pragnienie, które masz, iżby wszyscy byli zbawieni, każę mi ufać, iż mnie kochasz, a jeśli mnie kochasz, czyż mogę nie być zbawionym? O moja Najdroższa Matko! jeśli jak się spodziewam, za Twoją Przyczyną będę zbawiony, nie będę już dla Ciebie niewdzięcznym, nieustannym uwielbianiem Ciebie, to com zepsuł, naprawię i będę się starał wszystkimi uczuciami serca mojego odwdzięczyć się za Twą Miłość. W niebie, gdzie królujesz, będę wysławiał z radością Miłosierdzie Twoje na wieki i nie przestanę nigdy całować Tej Miłosiernej Ręki, która mnie tyle razy z piekła wyrwała, ile razy grzechami moimi na piekło zarobiłem. O Maryo! moja Oswobodzicielko! Nadziejo moja! Królowo moja! Orędowniczko moja! Matko moja! kocham Cię i chcę kochać Cię na wieki! Tak ufam i tak niech się stanie. Amen.

To Serce bowiem jest:

1. najzacniejszą cząstką Ciała Matki Bożej, Ciała które po ciele Zbawcy jest Najświętsze Niepokalane,

2. Jest zasadą, tętnem życia Matki Bożej; życia najdoskonalszego po Bogu-Człowieku.

3. Jest źródłem, z Którego i w którym ukształtowane było Ciało Zbawcy, skąd wzięta Jego Krew Najdroższa, złączona z Osobą Słowo, z Bóstwem.

4. To Serce jest tronem wszystkich uczuć duszy Dziewicy-Matki; Duszy Najświętszej, najczystszej ze wszystkich stworzeń. —

5. Jest ogniskiem miłości Maryi ku Bogu, miłości tak czystej, płomiennej, iż Ona Sama więcej daje Chwały Bogu niż miłość wszystkich Świętych, wszystkich Niebian razem.

6. Po Sercu Jezusowym, Serce Maryi stanowi najpiękniejszą Świątnice Ducha Świętego uświęconą przez dokonane w Nim sprawy Boże, przez pełność Łask w Nim będących.

A tak po Sercu Jezusowym, Serce Maryi jest najszlachetniejsze, najświętsze najzacniejsze, najmilsze, najgodniejsze czci, hołdów, miłości.

II. Serce Niepokalane Maryi, to przedmiot najbardziej miły, tkliwy, wdzięczny; cześć i nabożeństwo ku Niemu jest ze wszystkich najrzewniejsze, najmocniej wzrusza dusze. Bo to Serce Niebios i ziemi Królowej; Serce naszej Matki ze wszystkich najtkliwszej; Serce Tej, Która nieustannie wstawia się za nami do Syna Bożego; jest naszą Pośredniczką, pociechą, Ucieczką, Nadzieją, życiem i po Bogu wszystkim.

To Macierzyńskie Serce jest Stolicą dobroci, miłości, litości, czułości Maryi dla nas. Stolicą niezmiernych boleści, jakie Ona współuczestnicząc w sprawie naszego zbawienia wycierpiała. Jej Serce jest wzorem pokory, posłuszeństwa, cichości, cnót wszelkich.

Takie Serce dziś jest przedmiotem naszego nabożeństwa! Sam Kościół do niego nas zachęca, kiedy nam ten miesiąc sierpień otwiera, skarbami odpustów ubogaca wszystkie syny i córy, tulące się do Serca Matki; a jakby nie dość było miesiąca maja, otwiera nam jeszcze drugi miesiąc, sierpień; a w dzień oktawy Wniebowzięcia Niepokalanej Dziewicy, ustanowią osobną Uroczystość Najświętszego Serca Maryi, aby takowe uczcili wszystkie wierne Jej dziatki.

I słusznie, bo po Sercu Jezusa, czy może być bardziej duszy miłe, święte, pożyteczniejsze nabożeństwo? Z radością przeto ten miesiąc witajmy, cześć Maryi o ile sił starczy rozszerzajmy, do Niej braci naszych zachęcajmy; przy tym zaraz pierwszym dniu i uwadze, obmyślmy sposoby, modły dla uczczenia Serca Maryi; rozważmy jakie Łaski najbardziej nam potrzebne i o te w dalszym ciągu rozmyślań błagajmy. Pamiętajmy, że najpiękniejsze nabożeństwo do Serca Maryi, zależy głównie na dokładnej poprawie życia, na naśladowaniu cnót Matki naszej Najświętszej.