Nauka na Święty Czas Wielkanocny – Nauka na Wielką Sobotę.

WIELKA SOBOTA.

Źródło: Książka do oświecenia i zbudowania duszy chrzescijańsko katolickiej cz. I 1897

Jak obchodzono ten dzień w pierwszych wiekach Kościoła?

W tym dniu nie było Mszy z powodu spoczywającego w grobie Chrystusa. Natomiast odprawiano nabożeństwo w północnej godzinie (z soboty na niedzielę), ponieważ Zbawiciel zmartwychwstał w pierwszej godzinie porannej. Wierni przebywali całą noc w kościele biorąc udział w nabożeństwie, przy czym udzielano nowo nawróconym Sakramentów Chrztu i Bierzmowania. Później przełożono to nabożeństwo na ranną porę Wielkiej Soboty; zresztą pozostawiono te same modlitwy i obrzędy; chrztu jednak zaprzestano udzielać.

Jakie są główne części nabożeństwa wielkosobotniego?

1. Poświecenie nowego ognia, kadzidła i świecy Wielkanocnej.
2. Święcenie wody do chrztu.
3. Msza św., a przed nią
4. Krótkie nieszpory.

Czemu w tym dniu wznieca się nowy ogień z krzemienia używany do zapalenia lamp i świec ołtarzowych?

W prastarych czasach było zwyczajem wskrzesywać ogień do zapalenia świec co dzień, później co sobotę i świecić takowy. W jedenastym wieku postanowiono ten obrzęd ograniczyć na wielką sobotę. Z krzemienia wydobywają ten ogień na znak: 1. że Chrystus jest światłością świata i kamieniem odrzuconym przez żydów, który stał się węgielnym kamieniem Kościoła. (Psalm 117, 22.) Że Chrystus, światłość świata, w śmierci jakoby przygasł, ale po zmartwychwstaniu na nowo zajaśniał. 3. Że wszyscy ci, którzy świecami w tym ogniu zapalonymi w domu Bożym oświeceni zostali cieleśnie, winni od nowa zajaśnieć światłem duchownym tak w tym, jako i w wiekuistym życiu. Świeci się zaś ten ogień dlatego, że Kościół święci wszystko, co jest potrzebnym do nabożeństwa. Ogień i światło używane po kościołach winno być świecone; przedstawia bowiem Chrystusa, który na to przyniósł na świat ogień Świętej Miłości, aby nim zapłonęły serca wszystkich ludzi. Świecenie to odbywa się poza kościołem, gdyż ogień wyobraża Zbawiciela, a grób Jego i miejsce, w którym Zmartwychwstał, leżało poza gminami Jerozolimy.

Podczas święcenia ognia gaszą się wszystkie świece w kościele. Na węglach nowo roznieconego ognia zapala się świecę, którą wnosi się do kościoła. Tą zapalają się świece na trójkątnym świeczniku udzielające ogień świecy wielkanocnej i innym świecom. Dawniej, a gdzieniegdzie dzieje się to i dzisiaj, brano ten święcony płomień do domów i rozpalono nim ogień na ognisku, aby (jak brzmi modlitwa kościelna) wszędzie powyganiać złość szatańskiej złudy, dokądkolwiek ten tajemniczy ogień się dostanie.

Co znaczą trzy świece na pulpicie ?

Są one obrazem Trójcy Świętej, której druga osoba przyniosła nam z Nieba prawdziwe światło. Dlatego też śpiewa kapłan przy zapaleniu trzech świec po trzykroć „Lumen Christi“ (światło Chrystusowe), i padając trzykroć na kolana, oddaje cześć Trójjedynemu Bogu, a mianowicie Boskiemu światłu w Chrystusie, przy czym mówi: „Bogu niech będą dzięki“.

Co znaczy świeca wielkanocna?

Jest ona obrazem Zmartwychwstałego Chrystusa. ≪Zapowiedzią jej był obłok, który dzieci Izraela wywiódł z niewoli Egipskiej. (1. Piotr 2, 24.) Pięć wydrążeń w świecy znaczą pięć ran Jezusowych, które wyleczyły rodzaj ludzki, a pięć ziaren kadzidła wonności, jakimi namaszczono ciało Chrystusowe.

Czemu świecę wielkanocną i wszystkie inne świece zapala się u świecy trójkątnego świecznika ?

Aby oznaczyć, 1. że Chrystus pochodzi od wieków od Ojca światłości, że jest Bogiem z Boga, światłością ze światłości; 2. Że wszelka światłość spływa na ludzi przez Chrystusa od Boga i rozlewa się przez Ducha św. na wszystkich. (II. Kor. 4, 6.)

Jak się odbywa święcenie wody do chrztu?

1. Nasamprzod odczytuje kapłan dwanaście lekcji, a pomiędzy nimi rożne modlitwy.
2. Następnie idzie do chrzcielnicy, poprzedzony krzyżem, trojkątnym pulpitem i świecą wielkanocną.
3. Potem rozpoczynają się śpiewy, modlitwy i obrzędy konsekracyjne.
4. Na ostatku odbywał się dawniejszymi czasy chrzest nowo nawróconych i przyjmowanie przez nich Ciała Pańskiego. Do nich też odnosi się treść Mszy Świętej wielkosobotniej i następnych siedmiu dni.

Do czego się odnoszą dwanaście lekcji, które kapłan odśpiewuje przed święceniem wody?

Odnoszą się do chrztu, którym się w Chrystusie odradzamy do nowego żywota.

Czemu jest tyle obrzędów przy święceniu wody do chrztu i co one znaczą?

Dzieje się to dlatego, aby oznaczyć rozliczne skutki chrztu i wzbudzić cześć i nabożeństwo do tego świętego Sakramentu. Oznacza on Krew Chrystusowa, oczyszczającą naszą duszę i zatopienie diabła, jak niegdyś Faraon zalany został woda Czerwonego morza.

Co znaczą obrzędy przy święceniu tejże wody?

Kapłan dzieli wodę na krzyż na znak, że Bóg tej wodzie przez zmarłego na krzyżu Jezusa udziela tajemnej siły zamieniania urodzonych w grzechu pierworodnym na ludzi świętych. Dłonią dotyka powierzchni wody na znak, że Duch Boży tak, jak przy stworzeniu świata, unosi się nad tą woda i chrzczonym obficie udziela Swych Łask. Żegna wodę trzykrotnie, gdyż ta woda otrzymuje od Boga Ojca siłę rozgrzeszającą tylko w skutek Męki i Zasług Jezusa i za współdziałaniem Ducha Świętego. Kapłan kropi tą wodą na cztery strony świata na znak, że wszyscy mieszkańcy ziemi mają się stać uczestnikami Łaski Chrztu Świętego. Kapłan chucha na wodę trzy razy w formie krzyża. Stwórca tchnął przy stworzeniu na pierwszego człowieka i obdarzył go życiem; i Chrystus natchnął Apostołów Duchem Świętym, który Łaską i Siłą Swą ożywia i uświęca przyjmujących chrzest. Świeca Wielkanocna (obraz Zmartwychwstałego Zbawiciela) zanurza się coraz głębiej we wodzie i wyjmuje na znak, że przyjmujący Chrzest powinni się coraz więcej oświecać światłem Nauki Chrystusowej i oczyszczać z wszelkiego grzechu. Lud skrapia się święconą wodą na pamiątkę, że wszyscy obecni uświęceni zostali przez Chrzest, a jeżeli przez grzech się skalali, odzyskać te świętość powinni łzami pokuty. Wreszcie miesza się woda z Olejem i Krzyżmem Świętym na znak, że Łaska Ducha Świętego, której obrazem jest olej i krzyżmo, udziela się w obfitości i wodzie, i że ochrzczeni po Chrzcie powinni się wyłącznie poświęcić służbie Chrystusa Pomazańca i połączyć się z Nim miłością.

Czemu wodę się święci tylko dzisiaj i w sobotę przed Zielonymi Świątkami?

Gdyż w pierwszych wiekach tylko w te dni udzielano Chrztu dorosłym i nowo nawróconym; Zmartwychpowstały Zbawiciel jest obrazem poświęconej przez Chrzest duszy, a Duch Święty Sprawcą świętości i prawdziwym Źródłem Łask, którymi Chrzest darzy.

Jak należy wziąć udział pobożny w tym święceniu?

1. Dziękować Bogu z serca za otrzymane przy chrzcie łaski.
2. Mocne uczynić postanowienie zachowania niewinności albo odzyskania jej przez pokutę. Należy przeto w dzisiejszym dniu ponowić obietnice przy Chrzcie dane, odmówić Skład Apostolski, obudzić w sobie trzy Boskie cnoty i żal serdeczny, i przyrzec sercem i ustami: „Wyrzekam się złego ducha, pychy jego, i wszelkich jego podszeptów, rad i uczynków“.

Czemu kaptan po święceniu wody pada na twarz przed ołtarzem i wstaje po odśpiewaniu litanii do Wszystkich Świętych?

Czyni on to, aby za wstawieniem się Wszystkich Świętych prosić Boga, aby raczył udzielić Łaski Chrztu Świętego dla wszystkich ludzi bez wyjątku, i aby jak wszyscy w grzechu pomarli i pogrzebani zostali, tak z Chrystusem jako nowostworzeni zmartwychpowstali do nowego żywota.

Czemu dziś przystrajają Ołtarze?

Kościół bowiem, Oblubienica Chrystusowa, już dziś chce ogłosić wiernym radosną wieść Zmartwychwstania Zbawiciela. Dlatego też przystraja się i dźwiękiem dzwonów i pochwalnymi hymny napełnia serca wiernych otucha. Można to i tak tłumaczyć, że Chrystus przy Zmartwychwstaniu przyodział się w ciało pełne chwały i nie ulegające zepsuciu.

Czemu dzisiejsza Msza nie ma wstępu?

Dawniej tworzył wstęp całkowity psalm, który odśpiewywano, podczas gdy lud się w świątyni gromadził. Ponieważ atoli w pierwszych wiekach wierni całą noc wielkanocną przepędzali w kościele, przy Mszy Wigilijnej zaniechano śpiewania psalmu, co się i dziś jeszcze dzieje.

Jak się odbyło Zmartwychwstanie Pańskie?

Chrystus Pan zmartwychwstał po północy z soboty na niedzielę. Bóstwo duszę, która tymczasem zwiedziła dusze sprawiedliwych w przedpieklu, połączyło z ciałem i uskuteczniło chwalebne przemienienie Ciała, jako też napełniło całą ludzkość niewymowna radością. Tak przemieniony z grobu zamkniętego, nie naruszywszy pieczęci nałożonej przez Najwyższego kapłana, przedostał się Jezus przez skałę i ukazał się Swej Świętej Matce. Nie wspomina wprawdzie o tym Ewangelia; ale mimo to samo przez się rozumie się, że jeżeli miłościwy Zbawiciel ukazał się pokutnicy Magdalenie, przede wszystkim pojawić się musiał Matce, która Go po nad wszystko kochała i tak głęboko ubolewała nad Jego Męką. Zresztą stwierdza to i ustne podanie (Tradycja), sięgająca czasów św. Ambrożego. Skoro Zbawiciel wstał z grobu, powstało silne trzęsienie ziemi. Anioł z szybkością błyskawiczną zstąpił z Nieba, odwalił kamień grobowy i w białej jak śnieg szacie usiadł na nim. Straż pilnująca grobu zadrżała z przestrachu: kilku strażników uciekło do miasta, donosząc o zaszłym wypadku. Gdy byli w drodze, nadeszła Magdalena i inne święte niewiasty o zmroku, zbliżyły się do grobu, a co się potem stało, opowiada Ewangelia.

Czemu w dzisiejszej Mszy nie zachodzi ani „Credo“, ani „Agnus Dei” ani pocałunek pokojowy?

Gdyż dawniej nowo ochrzczeni odmawiali Credo, czyli Wyznanie Wiary, a Agnus Dei odśpiewywano w litanii do Wszystkich Świętych. Pocałunek pokoju dlatego się nie daje, gdyż Chrystus jeszcze nie powiedział do uczniów: „Pokój z wami.“

Kto jest pobożnym Katolikiem, niechaj i dzisiaj jeszcze raz odwiedzi grób Chrystusowy, niech uczci Chrystusa utajonego w Najświętszym Sakramencie, niech Mu dziękuje za Mękę i Śmierć Jego i złoży hołd Matce Boskiej Bolesnej. Wieczorem weźmij udział w uroczystym obrzędzie Zmartwychwstania Chrystusowego, czyli tak zwanej Rezurekcji i złóż przy tej sposobności ślub uroczysty, że powstaniesz ze snu grzechowego i odżyjesz w Chrystusie.

Według przepisów ceremoniału rzymskiego ma dziś pleban, albo inny kapłan odwiedzać domy parafialne, skrupiać je święconą wodą, zaczerpniętą wpierw nim została zaprawioną Olejami Świętami. Przy tej  sposobności odmawia kapłan następującą modlitwę:

Święty Panie, Wszechmocny Ojcze, Wiekuisty Boże! Wysłuchaj nas i jak domy żydowskie przed wyjściem z Egiptu, skropione krwią baranka ustrzegłeś od anioła śmierci, tak racz zesłać Swego Anioła Niebieskiego, aby strzegł, zachował, zwiedzał i bronił wszystkich tych, co mieszkają w tym domu. Przez tegoż Chrystusa Pana naszego. Amen.

Uwaga. W ziemiach zamieszkanych przez Katolików narodowości polskiej, jest starodawny zwyczaj, że księża, a w braku ich (w miastach mających seminaria duchowne) klerycy obchodzą mieszkania parafian i świecą zastawę wielkanocną, składającą się zwykle z szynek, pieczeni, jaj gotowanych, placków (kołaczy) i najrozmaitszego pieczywa (stosownie do zamożności domu), prosząc Boga, aby mieszkańcom pobłogosławił na ciele i duszy, i aby żywność ta wyszła domownikom na zdrowie. Pierwszego bowiem dnia i drugiego zastępuje to tak zwane „święcone“ czyli „święconka“ miejsce obiadu. W wiejskich zaś parafiach objeżdża pleban wszystkie włości należące do parafii od południa aż późno w noc w tym samym celu. Objazd ten trwa czasem i kilkanaście godzin w miarę rozległości parafii.

Uwaga: Jako Kościół Święty już wczoraj uprzedzał obchodzenie pamiątki, śmierci i pogrzebu Jezusowego, tak też, gdy pogrzeb Jezusowy, który wczoraj przed wieczorem od Józefa z Arymatei i innych był odprawiony, już rano odprawił, dziś przed wieczorem uprzedza sławne obchodzenie pamiątki zmartwychwstania Pana i Zbawiciela naszego, które dopiero jutro przed wschodem słońca się wykonało wprawdzie; dla tego już też przy dzisiejszej Mszy świętej, która niegdyś w nocy przed Paschą odprawiana była, serce twoje, nad grobem Jezusowym płaczące, otwierać możesz radości ze Zmartwychwstania Jezusowego pochodzącej.

Rano przede Mszą Świętą święci się ogień i świeca wielka, Paschał zwana, znak Jezusa Zmartwychwstałego. Po przeczytanych proroctwach, odprawionych śpiewach kościelnych i modlitwach, święci się chrzcielna woda, bo ta Sobota w pierwszych wiekach chrześcijańskich była ustanowiona dla chrztu Katechumenów, tj. ćwiczących się w nauce chrześcijańskiej. Dlatego się też przynależy każdemu chrześcijaninowi, dziś odnowić obietnice przy Chrzcie Świętym uczynione.

Nauka na Wielką Sobotę.

Nabożeństwo całoroczne dla katolików 1911

W tym dniu poświęca Kościół święty: 1. Ogień, który oznacza Jezusa, to światło wiekuiste. 2. Paschał, czyli świecę woskowy, wyobrażającą Jezusa Zmartwychwstałego, i 3. Wodę do chrztu św., która bierze moc swą z męki Jezusa. Nadto w tym dniu, czci Kościół Boży, Tajemnicę zstąpienia duszy Jezusa do otchłani, skąd dusze wiernych wyprowadził. Oddawajmy pokłon Jezusowi w grobie, i błagajmy o łaskę, abyśmy grzechowi umarli, a dostąpili chwały Zmartwychwstania Jego.

Nauka Liturgii Wigilii Paschalnej.

Wielki Tydzień to jest Wszytkie Nabozenstwa 174x

Tę Sobotę dlatego zowią Sobotą Wielką i Świętą, że jest Sobota, w którą jako Trójca Święta odpoczęła przy stworzeniu świata od roboty dzieła swego, tak Chrystus Bóg nasz odpoczął przez nię w grobie, od pracy odkupowania świata. Zowie się też ją dlatego, że w nię przedtem u ludzi poświęcano, to jest chrzczono na początku Kościoła Świętego. Ta Sobota nie ma ani Mszy, ani Oficjum swego własnego, ale ma te wszystkie obrządki, już należące do Nocy Wielkanocnej o Zmartwychwstaniu Pańskim, przeto Kościół w modlitwach swoich ten dzień już nocą nazywa; jako niżej zobaczymy. Odprawiwszy Nonę gaszą wszystkie ognie w kościele, które się do tego czasu świeciły, a Kapłan w kapie brunatnym z ministrantami przed drzwi kościelne wychodzi, do błogosławieństwa i poświęcenia ognia nowego, który tam skrzeszą; co na tę pamiątkę Kościół czyni: aby przypominał, że po śmierci Chrystusowej stara wiara żydowska zgasła, a nowa Chrześcijańska zajaśniała.

Tu pięć Gałeczek święcą do świecy Wielkonocnej albo raczej Paschału, które mają się wprawione kadzidło. A to na pamiątkę onych maści wonnych, które Marya pokupiła do pogrzebu Chrystusowego.

Potem poświęcone węgle, które się z ciernia upalą, w kadzielnicę nasypią, na które Kapłan kadzidło wrzuci, błogosławiąc go zwyczajnie. Potem te gałązki i ogień kropi świecona wodą i nowy ogień, mówiąc: Pokropisz mnie Panie hyzopem (trzy razy okadza)

Tu Diakon w dalmatyce, bierze ze trzema świecami Tryanguł i idzie, a przed nim kadzielnicę i owych pięć Gałeczek niosą; a Subdiakon Krzyż, i tak wchodzą do kościoła, Jak wnijdą w kościół, spuści Diakon Tryanguł, jedną świeczkę mu zapala, tak zapalony w górę wznosi, klękają wszyscy z nim, prócz Subdiakona z Krzyżem, a tu śpiewa: Światło Chrystusa, odpowiadają: Bogu Chwała. I także postąpiwszy do środka kościoła drugą zapala, i też śpiewają, ale głośniej. Znowu przyszedłszy do Ołtarza toż czyni: zapalając trzecią świecę a on jeszcze głośniej śpiewa toż, co przedtem. Jak Kapłan do Ołtarza przychodzi, oddaje Diakon Tryanguł komu innemu; i sam błogosławieństwa na rogu Epistoły od Kapłana prosi, który mu go daje mówiąc:

Pan niech będzie w  sercu twoim i w ustach twoich, abyś godnie i przystojnie głosił jego Wielkanocną pochwałę. W Imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen.

Błogosławieństwo wziąwszy Diakon,  kładzie Księgę na pulpicie, i koło niego stoją Subdiakon z Krzyżem i drugi z kadzielnicą, i z owym Tryangułem świeczkami, z pięcią Gałeczkami. Stąd się zaczyna świecy Wielkanocnej albo Paschału poświęcenie; a dzieje się od Diakona, który jest niższy godnością od Kapłana, na pamiątkę, że się Chrystus pierwej po Zmartwychwstaniu Swoim, Magdalenie pokazał, niższej godnością, od Apostołów. Ta świeca jest znakiem najpierwej, onego stupa ognistego, który przez noc lud Izraelski prowadził, który znaczył Chrystusa światłem nauki swojej nas z niewoli wyprowadzającego.

Jest też znakiem Samego Chrystusa, albowiem jako świecę trzy rzeczy postanawiają; wosk, knot, ogień, tak i Chrystusa Ciało ludzkie, Dusza ludzka, Bóstwo, z czego wszystkiego złożony jest jedną Osobą; jako świeca ze trzech rzeczy złożona jest jedną świecą. Ten tryb poświęcania świecy, jest ustanowiony od Zozyma Papieża, a złożony od Św. Ambrożego.

Tu wszyscy wstają jako na Ewangelię, i Diakon śpiewa: Niech się już weseli orszak Aniołów…

Tu Diakon wtyka w świecę na Krzyż pięć Gałeczek, które znaczą pięć Ran Pana JEZUSOWYCH z ktoremi zmartwychwstał, i dalej śpiewa: Dla tej wtedy nocy, przyjmij Ojcze Święty kadzidła tego ofiarę wieczorną, którą ci w tym świecy ofiarowaniu uroczystym, przez ręce sług z pszczół roboty święty Kościół oddaje. Ale już słupa tego pochwały znamy, który na cześć Boską jasny ogień zapala.

Tu zapala Diakon jedną świeczkę na Tryangule bez Paschału, nie zdejmując wtedy z Tryangułu, nie bez tajemnice, aby sobie przypomnieć, że jako choć się cały Tryanguł z trzema świeczkami ku świecy skłania, przecież jedna ją tylko zaświeca tak do zmartwychwstania Pańskiego, choć się cała Trójca Przenajświętsza skłoniła, przecież je szczególnym sposobem jedna Osoba, to jest wtóra uczyniła mocą swoją, gdyż Chrystus sam swoją mocą jako Bóg prawy z martwych się wzbudzał, nie tak jako inni Święci, nie od siebie, ale od Boga wskrzeszeni. Dalej śpiewa.

Który to ogień chociaż jest rozdzielony na części, jednakże na uszczerbku pożyczonego światła nie zna, karmi się albowiem stopniałym woskiem, który na substancją tej drogiej pochodni Matka pszczoła zrobiła.

Tu z Paschałem wziętym ogniem zapalają świecie po Kościele przedtem pogaszone, a to na pamiątkę, że jako Sam ten Paschał inne świece zapala, które Kościół objaśniają, tak od samego Chrystusa Apostołowie wzięli światło wiary, którym Kościół oświecili. Dalej śpiewa:

O Zaprawdę błogosławiona noc, która złupiła Egipcjanów, wzbogaciła żydów. Noc, w którą ziemskie z niebieskimi z ludzkimi Boskie się rzeczy łączą. Prosimy cię wtedy, Panie: żeby świeca ta, na cześć Imienia Twego poświęcona w ciemności tej nocy, nieustannie trwała, i ku wonności wdzięczności przyjęta, do górnych świateł była przyłączona. Niechaj płomień jej, Jutrzenka zaranna znajdzie. Owa (mówię) jutrzenka, która nie zna zachodu. Ona która się z piekła powróciwszy ludzkiemu narodowi jasno zajaśniała. Prosimy cię wtedy, Panie, abyś nas sług twoich i wszystko Duchowieństwo i nabożny lud wespół z Najświętszym Papieżem naszym N., i z Biskupem naszym N. spokojnych czasów użyczywszy, w tych Wielkanocnych radościach bez przestanną opieką rządzić kierować i zachować raczył. Wejrzyj też na najpobożniejszego Cesarza naszego N., którego ty Boże zamysłów chęci znając, niewymownej pobożności i miłosierdzia twego swego darem, uspokojenia wiecznego pokoju zostaw. I zwycięstwo niebieskie, tymże wszystkim ludziom twoim dać raczysz. Przez tegoż Pana naszego. Amen.

Po prześpiewaniu, Diakon składa Apparat białą i bierze brunatny, a kapłan kapę zdejmuje’ a bierze manipularz i ornat brunatny, i czytają proroctwa; podczas których na początku Kościoła Katechumenów do chrztu inni Kapłani przyprawowali: te proroctwa cuda Ręki Boskiej pokazują dla miłości ludzkiej uczynione.

Czytania proroctw.

Proroctwo 12 Daniel 3

Tu nie czynią, pokłonu, na pohańbienie pokłonu, który był nakazał najpóźniejszy ze wszystkich królów Nabuchodonozor bałwanowi złotemu od siebie wystawionemu, o czym to miejsce Pisma Świętego wspomina.

Czyli nie ma Zegnijcie kolana.

Po modlitwie:

Tu skończywszy, jeżeli kościół ma chrzcielnicę, to kapłan w kapie brunatnej z Duchowieństwem z Krzyżem i z Paschałem idą do Chrzcielnicy, a gdy oni idą, to śpiewają:

Traktus: Jako Jeleń pragnie do źródeł wody, tak pragnie do ciebie dusza moja Boże.

Upragnęła dusza moja do Boga żywego, kiedyż przyjdę i stanę przed Obliczem Jego.

Stanęły mi łzy moje za chleb we dnie i w nocy; kiedy mi co dzień mówią, gdzie jest Bóg twój.

Kapłan mówi:

Pan z wami.

Lud: I z duchem twoim.

Modlitwa: Wszechmogący wieczny Boże! wejrzyj łaskawie na nabożeństwo ludu się odradzającego, który jako jeleń pragnie wód twoich źródła, a daj łaskawie, żeby wiary samej pragnienie, chrztu tajemnicą duszę i ciało uświęciło. Przez Pana naszego…

Potem postępując do benedykcji chrzcielnicy mówi:

V. Pan z wami.

R. I z duchem twoim.

MODLITWA. Wszechmogący wieczny Boże, przybądź do wielkiej pobożności twojej tajemnic, przybądź i do Sakramentów i do odnowienia nowego ludu, których ci źródło chrztu rodzi, ducha przywłaszczenia zeszły, żeby co się ma dziać uniżoności naszej posługą, mocy twojej skutkiem było napełnione. Przez Pana naszego… przez wszystkie wieki wieków. Amen.

V. Pan z wami.

R. I z duchem twoim.

V. Ku nieba serca.

R. Mamy do Pana wzniesione.

V. Dziękujmyż Panu Bogu naszemu.

V. Godne i słuszne jest.

Kapłan dalej śpiewa:

Zaiste godne i słuszne jest, sprawiedliwe i zbawienne: żebyśmy zawsze i wszędzie dzięki czynili Panie Święty Ojcze Wszechmogący, Boże wieczny, który niewidzianą mocą tajemnic twoich cudownie skutki sprawujesz; i chociaż my do sprawowania takich tajemnic niegodni, ty przecież łaski twojej darów nie opuszczając i do naszych też modlitw uszu pobożności twojej nachylasz. Boże, którego Duch nad wodami na samym świata początku unosił się, żeby już

Tu kapłan dzieli wodę, a to na znak tego, że jako się ręka rzetelnie w wodę puszcza, tak się rzetelnie zasługa Ciała Chrystusowego w wodę wpuszcza, aby miała moc obmywać grzechy. Dalej śpiewa:

Który tę wodę na odrodzenie ludzi…

Tu ręką się kapłan wody dotyka co znakiem jest, że ma moc ręką kapłańską diabelstwo wyrzucać przez dotknienie ręką, dlatego ręką  wody dotyka, że jeśliby co złego w niej było, mocą kapłańską wyrzucił. Mówi dalej:

Niech to święte i niewinne stworzenie wolne…

Tu żegna trzy razy kapłan, żeby błogosławieństwo od Trójcy Przenajświętszej władzą Krzyża Świętego odebrał, i mówi:

Stąd błogosławię cię stworzenie wody, przez Boga żywego…

Tu rozdziela wodę na cztery części, także na cztery części ją wylewa na znak że nie masz miejsca na które by nie był wprowadzony albo opowiadany chrzest święty. Mówi dalej:

Który cię z rajskiego źródła wywiódł i czterema rzekami kropić całą ziemię..

Tu nie tak głośno mówi głos spuszczając na pokazanie że się pokorzyć mamy, kiedy chcemy czego od Boga uprosić.

Te nam Przykazania zachowującym Boże Wszechmogący przybądź łaskawy: ty łaskawy natchnij nas.

Tu chucha na wodę:

Te to wody proste, twymi ustami ubłogosław, żeby przez przyrodzonego oczyszczenia, którego mogą do…

Tu trzy razy nurza Paschał w wodzie coraz głębiej, a głębiej na znak tego że moc Ducha Świętego nie tylko się po wierzchu w wodach została, ale i wskroś jej błogosławieństwem swoim przeniknęła, a za każdym razem co raz głośniej mówi:

Niechaj wstąpi w tę zupełność wody, moc Ducha Świętego.

Tu dmucha trzy raz kapłan, dmuchaniem ten znak †wyrażając, jako łatwo diabła z pokuty jego od siebie dmuchaniem jednym odstraszysz. Mówi:

I całą tej wodny istność…

Tu wyjmuje Paschał z wody i dalej mówi:

Tu niech się wszystkich grzechów marzą zmazy…

Tu kropią lud Kapłanie wodą i biorą w jakie naczynia, aby nią Domy Katolickie potem kraszono, potem Kapłan, który wodę święcił olej chrztu czekających na znak Krzyża w wodę leje; co znaczy miłość Chrystusową, przeciwko nam, którą jako olej na nas wylał, kiedy raczył tak ciężkie męki za nas ponieść, to czyniąc mówi:

Niech się poświęca i niech się rozmnaża źródło to Olejem zbawiennym

Tu Krzyżmo kapłan leje na znak, że jako olej jest znakiem człowieczeństwa, tak Krzyżmo jest znakiem Bóstwa, które oboje do zbawienia naszego zbiegały, a to czyniąc mówi:

Wlanie Krzyżma Pana naszego Jezusa Chrystusa i Ducha Świętego Pocieszyciela, niech będzie w Imię Trójcy Świętej. Amen.

Potem obie dwie ampułki z Olejem i z Krzyżmem bierze, i razem ich złączywszy razem z obydwóch leje na krzyż, co znaczy, że jako ze dwa oleje razem wzięte kapłan łączy z wodą, tak ludzie wszyscy w Chrystusie i w Chrzcie się w Chrystusie jednoczą, co czyniąc mówi:

Zmieszanie Krzyżma poświęcania i Oleju namazanie, i wody chrztu niech społecznie będzie w Imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen.

Tu miesza z tymi Olejami wodę i kropi nią po wszystkiej wodzie, i idzie do Ołtarza, a tymczasem śpiewają Litanię o Wszystkich Świętych przez którą kapłan z ministrantami przed Ołtarzem krzyżem leżą, inni klęczą, a jak przyjdzie w Litanii do tego: Grzesznicy ciebie prosimy, wysłuchaj nas, Panie” wstają i idą do Zakrystii ubrać biały Apparat na Mszę Uroczystą, a gdzie nie ma chrzcielnicy, to zaraz po poświęceniu Paschału idą do Litanii.

Tu zacząć Litanię o Wszystkich Świętych.

Modlitwy przy poświęceniu ognia.

Boże, któryś przez Syna swojego, przez ów to węgielny kamień, światłości Twojej ognia wiernym udzielił: błogosław wydobyty z krzemienia ten nowotny ogień dla użytku naszego: i racz pozwolić, niech przez te Wielkanocne święta tak silnie serca nasze zapalają, się chęcią, dóbr niebieskich, iżbyśmy z czystymi umysły do owego święta wiecznej już światłości przyjść mogli.

Panie Boże, Ojcze Wszechmogący, światłości nieustająca, któryś jest Stwórcą wszelkiego światła: pobłogosław to światło, które przez Cię już jest pobłogosławione i poświęcone, który sam świat cały oświeciłeś; niech będziem zapaleni i oświeceni ogniem światłości Twojej: a ja koś świecił Mojżeszowi z Egiptu wychodzącemu, również oświeć serca i zmysły nasze: iżbyśmy do wiecznego życia i światłości dojść zasłużyli.

Panie Święty, Ojcze Wszechmogący, wieczny Boże, racz wspólnie działać z nami, błogosławiącymi ten ogień w Imię Twoje i Jednorodzonego Syna Twego Boga i Pana naszego Jezusa Chrystusa, a także Ducha Świętego: i wspomagaj nas przeciw ognistym pociskom nieprzyjaciela, tudzież oświecaj nas niebieską łaską Twoją, który żyjesz i królujesz z tymże Jednorodzonym Synem i z Duchem Świętym przez wszystkie wieki wieków. Amen.