Zawartość strony
Przewodnik prawdziwej pobożności
Brunon Vercruysse SI
1886 rok.
czyli
NOWE PRAKTYCZNE ROZMYŚLANIA
na każdy dzień roku
O Życiu Pana naszego Jezusa Chrystusa ku użytkowi wiernych,
którzy żyjąc wśród świata, dążą do doskonałości.
TOM I
(od 1 Stycznia do 30 czerwca)
NIHIL OBSTAT.
Gdy książka pod tytułem: „Przewodnik prawdziwej pobożności czyli Nowe, praktyczne rozmyślania na każdy dzień roku Życia Pana naszego Jezusa Chrystusa zgodną jest we wszystkim z przepisami Wiary Świętej Katolickiej i moralności i bardzo pożyteczną tak dla osób duchownych jako też świeckich, przeto daje jej Ordynariat Metropolitalny najchętniej aprobatę i zaleca ją wiernym do czytania.
OD OBDYNABTATD METBOPOL. O. Ł.
Lwów, dnia 11 sierpnia 1885.
+ Seweryn
Arcybiskup.
Modlitwa przed rozmyślaniem.
O Panie mój i Boże! Wierzę mocno, że jesteś tutaj obecny i że Oczy Twoje ku mnie są zwrócone; upadam przed Tobą na kolana, czując się niegodnym stanąć przed Obliczem Twoim, pełen jednak ufności w Twą nieskończoną Dobroć, błagam Cię pokornie o Łaskę, bym to rozmyślanie odprawił na Twoją większą Chwałę i mój duchowny pożytek. Oświeć mój rozum, wzrusz serce moje, wzmocnij mą wolę, abym Cię lepiej poznał, bardziej ukochał i wierniej Tobie służył.
O tę Łaskę proszę za wstawieniem się Najświętszej Panny Maryi, moich Świętych Patronów i Patronek, i mego Anioła Stróża. Amen.
Modlitwie tej towarzyszyć musi nasza własna wewnętrzna praca, — niemniej sumiennie zachować należy pobożne praktyki i przepisy, podane przez mistrzów życia duchownego, od których zachowanie prawie cała wartość rozmyślania zależy.
Przepisy te są:
1) Wieczorem zastanowić się dobrze nad punktami rozmyślania i to tak, jak gdybyśmy je mieli nazajutrz innym powtórzyć — zajmować należy nimi myśli nasze, kładąc się do snu i ze snu się budząc — w modlitwie też porannej prosić o Łaskę dobrego rozmyślania.
2) Przed modlitwą przygotowawczą spytać się samego siebie: W czyjejże obecności mam stanąć za chwilę?…. i dlaczego?…
3) Przy końcu rozmyślania zmówić: „Ojcze nasz” lub „Zdrowaś Marya“ i zrobić krótki jakby egzamin, jak też to rozmyślanie odprawiłem? Jeżeli dobrze, podziękuję Panu Bogu za to, jeżeli źle, zastanowię się, z jakiej to przyczyny, aby je na przyszły raz usunąć.
4) Jeżeli dla wielkiego osłabienia ciała lub znużenia umysłu czujemy się niezdolnymi do odprawienia rozmyślania, to przejdźmy przynajmniej w myśli wszystkie czynności, które w tym dniu nas czekają. Pomyślmy nad tym, jak dobrze je wypełnić — dobrze wobec Pana Boga i wobec ludzi — postanówmy silnie tak je wykonać i prośmy Pana Boga, by raczył każdą czynność nasze pobłogosławić.
5) Możemy także oskarżać się przed Panem Bogiem z dziecięcą prostotą i ufnością, tak jak się oskarżamy przy Świętej Spowiedzi…. z naszej nieudolności w rozmyślaniu, z naszej nędzy duchowej, z naszych błędów i braków, wyliczając je szczegółowo.
Uniżmy, upokórzmy się w ten sposób przed Panem Bogiem i po tej modlitwie bądźmy cierpliwszymi, zgodniejszymi z Wolą Bożą i gorliwymi w wypełnianiu dobrych uczynków — oto co nazywamy także rozmyślaniem bardzo dobrze odprawionym. „Z owocu drzewo bywa poznane”, powiedział Pan Jezus. “Ex fructu arbor agnoscitur” (Mat. XII, 33).
UWAGA!
W poniedziałek Wielkiego Postu zgodnie z kan. 1252 § 3, zawartym w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 roku, obowiązuje POST ILOŚCIOWY. Szczegóły o obowiązujących postach są opublikowane w wpisie: Nauki katolickie o Wielkim Poście.
I. Wyobraź sobie, że słyszysz Pana Jezusa mówiącego te Słowa: Jeśli pokutować nie będziecie, wszyscy zginiecie (Łuk. XIII. 5).
II. Proś o ducha pokuty, jako też o wielką skruchę i pokorę.
I. Punkt.
Czynić pokutę nakazuje nam Pan Bóg.
ROZWAŻANIE DUCHOWNE [*]. Rozkaz, którym Pan Bóg nawołuje do pokuty, jest stanowczy, powszechny, zawierający groźbę. Pan Bóg nie mówi: Jeśli pokutować nie będziecie, zginiecie może, prawdopodobnie, ale po prostu: zginiecie wszyscy. I dlaczegóż zginiemy? Bo grzeszni jesteśmy, a po utracie białej szaty niewinności na Chrzcie Świętej otrzymanej, pozostaje nam otwarta tylko jedna droga do Nieba: droga pokuty. Dlaczegóż jeszcze? Bo ciało powstaje przeciwko duchowi i przywodzi nas bezustannie do grzechu; dlatego też mówi Paweł Święty: Jeżeli według ciała żyć będziecie, pomrzecie, ale jeśli duchem sprawy ciała umartwicie, żyć będziecie.
ZASTOSOWANIE. Jesteśmy tedy obowiązani czynić pokutę i to pokutę, jak mówi Sobór Trydencki, odpowiednią liczbie i ciężkości grzechów naszych. Jesteśmy do tego obowiązani wszyscy zawsze, lecz osobliwie w świętym czasie Postu Wielkiego; a wszyscy, bez różnicy wieku i sił, możemy czynić pokutę w ten lub inny sposób. Pierwsi Pustelnicy, owi najwięksi pokutnicy, zakładali pokutę głównie na poście, nocnym czuwaniu, i umartwieniu ciała. W trzech punktach dzisiejszej medytacji zobaczymy w jaki sposób my także ćwiczyć się możemy w tych trzech rodzajach pokuty. Najpierw wtedy, co się tyczy postu, jeżeli go nie możesz całkiem ściśle i dokładnie zachowywać, to go zachowuj choć w części. Przecież możesz odjąć sobie coś ze zwykłego pożywienia i ograniczyć się, o ile roztropność zezwala na to, co ściśle konieczne; możesz umartwiać pociąg i upodobanie w jedzeniu i piciu, odmawiając sobie zwyczajnie wszelkich przysmaków i tych pokarmów, które więcej podniebienie łechcą, jak ku posileniu służą. — Rozważ wobec Pana Boga, co możesz i co chcesz uczynić w czasie tych dni pokuty i bądź wierny w wykonaniu uczynionych postanowień.
UCZUCIA [**]. Upokórz się na myśl, że twój post, w porównaniu z postem twego Boskiego Zbawcy, będzie czymś bardzo małym i nieznacznym!
POSTANOWIENIE [***]. Jeżeli masz dyspensę od postu, to nie sprzeniewierzaj się przynajmniej twoim postanowieniom, które uczyniłeś celem zastąpienia surowego postu jakim innym umartwieniem: bądź głuchy w tym względzie na wszelkie wymówki.
II. Punkt.
Czynić pokutę nakazuje nam nasze powołanie.
ROZWAŻANIE DUCHOWNE. W moc wyraźnego wezwania, a raczej rozkazu Chrystusa Pana, Który do wszystkich stosował te słowa: Bądźcież wy tedy doskonali jako i Ojciec wasz Niebieski doskonałym jest. Jesteśmy wszyscy obowiązani dążyć do doskonałości, walcząc nieustannie z naszymi przyrodzonymi skłonnościami, gwałt sobie samym zadając, powściągając się od wielu rzeczy. Otóż to wszystko wymaga widocznie ducha poświęcenia i umartwienia czyli nieustannej pokuty.
ZASTOSOWANIE. Pustelnicy łączyli z postem czuwanie i ciężkie prace tj. mało sypiali i ciężkie ręczne roboty podejmowali. Jeżeli nie masz obowiązku i nie możesz, jak wówczas oni i jak wielu zakonników dziś jeszcze, przerywać snu, by w świątyni czuwać lub psalmy śpiewać, to naucz się przynajmniej sen przerywać natychmiast, gdy nadejdzie oznaczona do wstawania godzina, choćby ci to nie wiem jak przykrym było; naucz się przynajmniej czuwać podczas modlitwy porannej i wieczornej, podczas medytacji i wszystkich innych ćwiczeń duchowych, nie dając się nigdy zwyciężyć senności lub oschłości duchowej; — walka ta będzie często bardzo uciążliwą.
UCZUCIA. Ofiaruj siebie Panu, jako ofiarę żywą na Ołtarzu Jego Miłości, nieustannie zabijaną umartwieniem.
POSTANOWIENIE. Będę zawsze wstawał o oznaczonej godzinie, bardzo chętnie i ochoczo. Z wielką żarliwością będę zwalczał moją ospałość i pobudzał się gorącymi westchnieniami do wielkoduszności w Służbie Bożej.
III. Punkt.
Czynić pokutę nakazuje nam nasz własny interes.
ROZWAŻANIE DUCHOWNE. Jest to Artykuł Wiary, iż wszystko, co nie jest tu na ziemi zgładzone pokutą, musi być jak najsurowiej odpokutowane w ogniu czyśćcowym. Stąd słowa Św. Augustyna: Musisz albo czynić pokutę albo być palonym. Wybieraj! Czyż mógłbyś się wahać jeszcze? Zaprawdę musiałbyś być bardzo ślepym i nieprzyjacielem samego siebie, tym bardziej, iż masz tak wiele środków do czynienia zbawiennej pokuty, do odpokutowania za grzechy swoje.
ZASTOSOWANIE. W istocie, czyż nie mógłbyś prócz wyżej wskazanych sposobów także nieustannym umartwieniem twych zmysłów i ciała naśladować choć w części cielesne umartwienia pierwszych pustelników? Klęczeć lub siedzieć bez wygodnego oparcia podczas całej Mszy Świętej lub modlitwy, a przynajmniej podczas jakiej ich części; na ulicy lub w miejscach publicznych strzec oczu swoich od wszelkiej próżnej ciekawości: przestrzegać bardzo ściśle i wiernie porządku dnia, któryś sobie ułożył; to znaczy czynić pokutę trwałą i surową — to znaczy ćwiczyć się nieustannie w zaparciu samego siebie.
ROZMOWA DUSZY [****] z Panem naszym Jezusem Chrystusem, tym wielkim Wzorem pokuty, stosownie do uczuć i postanowień wszystkich trzech punktów dzisiejszego rozmyślania.
- Jeśli czas pozwoli, odmów natchniony tymi uczuciami Psalm: „Miserere. Zmiłuj się nade mną, Boże, według wielkiego Miłosierdzia Twego”.
Zachęcamy do:
- uczczenia Najświętszej Maryi Panny, Matki Boskiej Bolesnej w miesiącu lutym ku Jej czci poświęconym: Nabożeństwo lutowe ku czci Matki Boskiej Bolesnej – Dzień 19.
- poznania Nauki o okresie wielkopostnym: Nauki katolickie o Wielkim Poście.
- uczczenia Tajemnicy Odkupienia w Wielkim Poście: Nabożeństwo na okres Wielkiego Postu.
- uczczenia Męki Pańskiej: Nabożeństwo do Męki Pańskiej.
- lektury czytania wielkopostnego: Czytania wielkopostne o Matce Boskiej Bolesnej — dzień 6
[*] Ażeby ta książka rozmyślań nie stała się tylko książką czytań duchowych, należy zatrzymać się chwilkę i celem jasnego zrozumienia zastanowić się dobrze nad każdym głównym zdaniem rozważania i zastosowania, tak jak gdyby każde zdanie tworzyło osobny ustęp. Twoje własne myśli i uwagi oświecą cię i wzruszą więcej, niż wszystkie inne, podane przez innych. Bylibyśmy użyli tej formy zdań oddzielonych ustępami, gdyby nie to, że wtedy objętość książki stałaby się o wiele obszerniejszą, a tym samym i cena wyższą.
[**] Wzbudzaniu uczuć należy poświęcić jak najwięcej czasu, gdyż przez nie tylko rozmyślanie, czyli medytacja staje się modlitwą. One zapalą i rozniecą w nas ogień Miłości Bożej. One rozmyślaniu naszemu nadadzą pewnego namaszczenia i utrzymają nas przez cały dzień w gorącości ducha. Niepodobna też, aby w ciągu rozmyślania nie obudziło się w nas wiele innych uczuć, które, jak już wspomnieliśmy, są nierównie skuteczniejsze, bo pochodzą z głębi własnej duszy lub z natchnienia Bożego.
[***] Nie dosyć jest czynić dobre postanowienia, należy przede wszystkim zachęcić się i zmusić moralnie do wykonania powziętych postanowień. W tym celu należy uważnie rozbierać motywy czyli pobudki, jakimi są:
1) Wielkie korzyści, wypływające z wiernego wypełnienia dobrych postanowień w tym i przyszłym życiu.
2) Słuszność i sprawiedliwość. Czegóż bowiem wymagają od nas przyrzeczenia dane na Chrzcie Świętym?… sama nazwa Chrześcijanina…. ucznia i naśladowcy Jezusa Chrystusa? Jako też krótkość i wartość czasu?
3) Wielka łatwość wykonania… wszystko się ogranicza na kilku niewielkich usiłowaniach, na kilku umartwieniach, które Łaska Boża jeszcze łatwiejszymi czyni.
4) Radość. Jakże gładkim zadowoleniem napełnia nas trud lub ofiara podjęta z miłości ku Panu Bogu. A przede wszystkim jakąż to pociechę będziemy z tego mieli w godzinę śmierci.
5) W końcu konieczność dobrych postanowień wykonanych czynem. Ale jednego potrzeba (Łuk. X. 42), powiedział Pan Jezus, jednej tylko rzeczy, tj. bym się uświęcił i zbawił, a do tego konieczne mi są dobre, a silne i skuteczne postanowienia.
Częstokroć tracimy cały owoc rozmyślania, jeśli nie czynimy praktycznych postanowień na ten właśnie dzień, w którym rozmyślamy, albo nie prosimy gorąco o pomoc z Nieba, do wykonania dobrych postanowień, rachując zbyt wiele na własne siły.
[****] Rozmowa duszy czyli właściwa modlitwa jest bardzo zaleconą przez mistrzów życia duchownego. Uczucia i postanowienia, podane w punktach rozmyślania, dostarczą zawsze obfitego do niej przedmiotu. Można ją częściej powtarzać prowadząc raz z tą, drugi raz z inną osobą Trójcy Przenajświętszej, albo z Przeczystą Boga Rodzicielką. Albo z którym ze Świętych Patronów swoich, według własnej pobożności i natchnienia. W rozmowie duszy, czyli w modlitwie, zakończającej rozmyślanie, jest rzeczą bardzo pożyteczną ofiarować Panu Bogu praktyczne postanowienia na ten dzień i prosić Go usilnie o Łaskę wytrwania.
Rozważania duchowe należy zakończyć odmówieniem „Ojcze nasz“ lub „Zdrowaś Marya”.
© salveregina.pl 2024