Przewodnik prawdziwej pobożności

Brunon Vercruysse SI

1886 rok.

czyli

NOWE PRAKTYCZNE ROZMYŚLANIA

na każdy dzień roku

O Życiu Pana naszego Jezusa Chrystusa ku użytkowi wiernych,

którzy żyjąc wśród świata, dążą do doskonałości.

TOM I

(od 1 stycznia do 30 czerwca)

NIHIL OBSTAT.

Gdy książka pod tytułem: ,,Przewodnik prawdzi­wej pobożności czyli Nowe, praktyczne rozmyślania na każdy dzień roku Życia Pana naszego Jezusa Chrystusa zgodną jest we wszystkim z przepisami Wiary Świętej Katolickiej i moralności i bardzo pożyteczną tak dla osób duchownych jako też świeckich, przeto daje jej Ordynariat Metropolitalny najchętniej aprobatę i zaleca ją wiernym do czytania.

OD OBDYNABTATD METBOPOL. O. Ł.

Lwów, dnia 11 sierpnia 1885.

+ Seweryn

Arcybiskup.

Modlitwa przed rozmyślaniem.

O Panie mój i Boże! Wierzę mocno, że jesteś tutaj obecny i że Oczy Twoje ku mnie są zwrócone; upadam przed Tobą na kolana, czując się niego­dnym stanąć przed Obliczem Twoim, pełen jednak ufności w Twą nieskończoną Dobroć, błagam Cię pokornie o Łaskę, bym to rozmyślanie odprawił na Twoją większą Chwałę i mój duchowny pożytek. Oświeć mój rozum, wzrusz serce moje, wzmocnij mą wolę, abym Cię lepiej poznał, bardziej ukochał i wierniej Tobie służył.

O tę Łaskę proszę za wstawieniem się Najświętszej Panny Maryi, moich Świętych Patronów i Patronek, i mego Anioła Stróża. Amen.

Modlitwie tej towarzyszyć musi nasza własna wewnę­trzna praca, — niemniej sumiennie zachować należy pobożne praktyki i przepisy, podane przez mistrzów życia duchownego, od których zachowanie prawie cała wartość rozmyślania zależy.

Przepisy te są:

1) Wieczorem zastanowić się dobrze nad punktami rozmy­ślania i to tak, jak gdybyśmy je mieli nazajutrz innym powtórzyć — zajmować należy nimi myśli nasze, kładąc się do snu i ze snu się budząc — w modlitwie też porannej prosić o Łaskę dobrego rozmyślania.

2) Przed modlitwą przygotowawczą spytać się samego siebie: W czyjejże obecności mam stanąć za chwilę?…. i dlaczego?…

3) Przy końcu rozmyślania zmówić : „Ojcze nasz” lub „Zdro­waś Marya“ i zrobić krótki jakby egzamin, jak też to roz­myślanie odprawiłem? Jeżeli dobrze, podziękuję Panu Bogu za to, jeżeli źle, zastanowię się, z jakiej to przyczyny, aby je na przyszły raz usunąć.

4) Jeżeli dla wielkiego osłabienia ciała lub znużenia umysłu czujemy się niezdolnymi do odprawienia rozmyślania, to przejdźmy przynajmniej w myśli wszystkie czynności, które w tym dniu nas czekają. Pomyślmy nad tym, jak dobrze je wypełnić — dobrze wobec Pana Boga i wobec ludzi — postanówmy silnie tak je wykonać i prośmy Pana Boga, by raczył każdą czynność nasze pobłogosławić.

5) Możemy także oskarżać się przed Panem Bogiem z dziecięcą prostotą i ufnością, tak jak się oskarżamy przy Świętej Spo­wiedzi…. z naszej nieudolności w rozmyślaniu, z naszej nędzy duchowej, z naszych błędów i braków, wyliczając je szczegółowo.

Uniżmy, upokórzmy się w ten sposób przed Panem Bogiem i po tej modlitwie bądźmy cierpliwszymi, zgodniejszymi z Wolą Bożą i gorliwymi w wypełnianiu dobrych uczynków — oto co nazywamy także rozmyślaniem bardzo dobrze odprawionym. „Z owocu drzewo bywa poznane”, powiedział Pan Jezus. “Ex fructu arbor agnoscitur” (Mat. XII, 33).

I. Wyobraź sobie szatana, który w postaci czło­wieka zbliża się do Pana Jezusa, aby Go kusił.

II. Proś o Łaskę poznania i uchronienia się od sideł szatańskich.

I. Punkt.

Pokusa niewstrzemięźliwości.

ROZWAŻANIE DUCHOWNE [*]. Zły duch, jako przebiegły kusi­ciel, wyzyskuje najczęściej usposobienia naszej duszy i ciała, aby nas odwrócić od dobrego a skłonić ku złemu. Toteż widząc Zbawiciela zmorzonego głodem po cudownym czterdziestodniowym poście (Mat. IV), przybiera postać człowieka przejętego litością, zbliża się do Niego i mówi: „Jeśliś jest Syn Boży, rzecz, aby te kamienie, stały się chlebem” (Tamże). Była to pokusa obliczona na chęć za­spokojenia głodu w tym znaczeniu, że gdyby Pan Je­zus wówczas Sam cudownie się nakarmił, uprze­dziłby chwilę, w której Ojciec Niebieski chciał Go posilić przez Aniołów. Pan Jezus odpiera tę po­kusę słowami Pisma Świętego: „Nie samym chlebem żyje człowiek, ale wszelkim Słowem, które pochodzi z Ust Bożych”.

ZASTOSOWANIE. Skoro uczujesz nieumiarkowaną chęć jedzenia, skoro np. pragniesz przy­śpieszyć godzinę przeznaczoną dla posiłku, albo przekroczyć granicę chrześcijańskiej wstrzemięźliwości, łaknąć zbyt chciwie tego, co tylko zaspakaja zmysł smaku, lub też chcesz jeść i pić jedynie dla przyjemności, jaką to sprawia natu­rze — powiedz wówczas sam sobie: nie samym chlebem powszednim żyje człowiek, ale chlebem duchowym, który utrzymuje i rozwija życie du­szy. Przede wszystkim dusza! Ciału tylko tyle, co konieczne, a zaś duszy udzielajmy obfitość pokarmu! O jakże byłbym szalony, pochlebiając ciału mojemu i miłując je ze szkodą duszy i losu mego w wieczności!

UCZUCIA [**]. Proś Pana Boga, aby zawsze w umyśle twoim były przytomne te słowa Mędrca: „Z nadmiaru pokarmów będzie choroba” (Ekk). XXXVII), cho­roba ciała, a zarazem i choroba duszy.

POSTANOWIENIE [***]. Szukać w jedzeniu i piciu właściwej miary i nie wykraczać poza nią.

II. Punkt.

Pokusa próżnej chwały.

ROZWAŻANIE DUCHOWNE. Zwyciężony powraca szatan do swojej roboty. Ucieka się do innego rodzaju po­kusy delikatniejszej, bo odnoszącej się do ducha, z natury wrażliwego na sławę i rozgłos wielkich czynów. Otrzymawszy więc władzę nad Ciałem Zbawiciela, wiódł go do Jeruzalem, a postawił na ganku świątynnym, i rzekł Mu: „Jeśliś jest Syn Boży, rzuć się na dół. Albowiem napisano jest: Iż Aniołom swoim rozkazał o Tobie, i będą Cię na ręku nosić, abyś snadź nie uraził o kamień Nogi Swojej” (Mat. IV). Zezwalając na tak świetny cud, byłby Pan Jezus ustalił Swoją Władzę, przygoto­wał powodzenie Nauce Swojej. Trzeba przyznać, że szatan kusił Go próżnością z pobudki bardzo pozornej! Pan Jezus poprzestał na odpowiedzi: „Zasię napisano: nie będziesz kusił Pana Boga Twego”.

ZASTOSOWANIE. Ucz się, od twego Boskiego Zbawiciela być zawsze na baczności przeciw za­sadzkom i sidłom złego ducha. On nie zraża się nigdy. Nawet i zwycięstwa nasze są dla Niego powodem nowej pokusy. Jeśli pokonasz twoją niewstrzemięźliwość, odmawiając sobie przy stole pewnych wykwintnych potraw, on natychmiast usiłuje wzbudzić w tobie uczucie próżności lub wzgardy dla tych, którzy tak samo nie uczynili. Innym razem przedstawi ci się w postaci anioła światłości; namawiać cię będzie do złego pod pozorem dobrego: do gniewu, do obmowy i zemsty pod pozorem żarliwości; do nieumiarkowania, do lenistwa pod pozorem zdrowia; zachęcać cię będzie do narażenia się na niebezpieczeństwo, a innymi słowy do kuszenia Pana Boga pod po­zorem potrzeby wypróbowania się lub zebrania palm zwycięskich i zasług dla Nieba.

UCZUCIA. Od sideł szatańskich, wybaw nas, Panie! (Litania do Wszystkich Świętych).

POSTANOWIENIE. Nie wdawać się w rozumo­wania z duchem kusicielem, ale za przykładem naszego Boskiego Zbawiciela natychmiast go z obu­rzeniem odpierać.

III. Punkt.

Pokusa wielkości.

ROZWAŻANIE DUCHOWNE. Zły duch skorzystał z niepojętym zuchwalstwem z władzy, którą mu dał Pan Je­zus, pozwalając wszelkimi sposoby kusić Siebie, zawiódł Go na wysoką górę, skąd pokazując Mu w jednej chwili wszystkie królestwa tej ziemi, rzekł: „To wszystko dam Tobie, Tobie dam władzę i chwałę ich: bo mnie poddane są, a komu chcę, daję je. Ty wtedy, jeśli się pokłonisz przede mną, będą Twoje wszystkie. Wtedy mu rzekł Jezus: Pójdź precz, szatanie. Albowiem napisano jest: Panu Bogu twemu kłaniać się będziesz, a Jemu same­mu Boską Służbę oddawać będziesz. Wtedy opuścił go diabeł, a oto Aniołowie przystąpili i służyli Mu” (Łuk i Mat. IV).

ZASTOSOWANIE. Patrz, jak szatan kusi i uwo­dzi ludzi: olśniewając, kłamiąc i fałszywe dając obietnice; łechcąc zawsze ich dumę i wszystkie złe skłonności. Dasz że się jeszcze oczarować i uwieść? Patrz, jak z drugiej strony Pan Bóg jest wierny i wspaniałomyślny w wynagradzaniu tych, którzy stanowczo opierają się kusicielowi: zsyła im Aniołów Swoich, nie szczędzi im pociech!

ROZMOWA DUSZY [****] z twoim Aniołem Stróżem.

Zachęcamy do uczczenia:

1. Najświętszej Maryi Panny, Matki Boskiej Bolesnej w miesiącu lutym ku Jej czci poświęconym: Nabożeństwo lutowe ku czci Matki Boskiej Bolesnej.
2. Modlitwy Pana Jezusa w Ogrójcu: Wtorek po niedzieli Starozapustnej. Pamiątka modlitwy Pana naszego Jezusa Chrystusa na Górze Oliwnej.

[*] Ażeby ta książka rozmyślań nie stała się tylko książką czytań duchowych, należy zatrzymać się chwilkę i celem jasnego zrozumienia zastanowić się dobrze nad każdym głównym zdaniem rozważania i zastosowania, tak jak gdyby każde zdanie tworzyło osobny ustęp. Twoje własne myśli i uwagi oświecą cię i wzruszą więcej, niż wszystkie inne, podane przez innych. Bylibyśmy użyli tej formy zdań od­dzielonych ustępami, gdyby nie to, że wtedy objętość książki stałaby się o wiele obszerniejszą, a tym samym i cena wyższą.

[**] Wzbudzaniu uczuć należy poświęcić jak najwięcej czasu, gdyż przez nie tylko rozmyślanie, czyli medytacja staje się modlitwą. One zapalą i rozniecą w nas ogień Mi­łości Bożej. One rozmyślaniu naszemu nadadzą pewnego na­maszczenia i utrzymają nas przez cały dzień w gorącości ducha. Niepodobna też, aby w ciągu rozmyślania nie obu­dziło się w nas wiele innych uczuć, które, jak już wspomnieliśmy, są nierównie skuteczniejsze, bo pochodzą z głębi własnej duszy lub z natchnienia Bożego.

[***] Nie dosyć jest czynić dobre postanowienia, należy przede wszystkim zachęcić się i zmusić moralnie do wyko­nania powziętych postanowień. W tym celu należy uważnie rozbierać motywy czyli pobudki, jakimi są:

1) Wielkie korzyści, wypływające z wiernego wypeł­nienia dobrych postanowień w tym i przyszłym życiu.

2) Słuszność i sprawiedliwość. Czegóż bowiem wyma­gają od nas przyrzeczenia dane na Chrzcie Świętym?… sama na­zwa Chrześcijanina…. ucznia i naśladowcy Jezusa Chrystusa? Jako też krótkość i wartość czasu?

3) Wielka łatwość wykonania… wszystko się ogranicza na kilku niewielkich usiłowaniach, na kilku umartwieniach, które Łaska Boża jeszcze łatwiejszymi czyni.

4) Radość. Jakże gładkim zadowoleniem napełnia nas trud lub ofiara podjęta z miłości ku Panu Bogu. A przede wszystkim jakąż to pociechę będziemy z tego mieli w go­dzinę śmierci.

5) W końcu konieczność dobrych postanowień wykona­nych czynem. Ale jednego potrzeba (Łuk. X. 42), powie­dział Pan Jezus, jednej tylko rzeczy, tj. bym się uświęcił i zbawił, a do tego konieczne mi są dobre, a silne i skute­czne postanowienia.

Często­kroć tracimy cały owoc rozmyślania, jeśli nie czynimy praktycznych postanowień na ten właśnie dzień, w którym rozmyślamy, albo nie prosimy gorąco o pomoc z Nieba, do wykonania dobrych posta­nowień, rachując zbyt wiele na własne siły.

[****] Rozmowa duszy czyli właściwa modlitwa jest bardzo zaleconą przez mistrzów życia duchownego. Uczucia i po­stanowienia, podane w punktach rozmyślania, dostarczą za­wsze obfitego do niej przedmiotu. Można ją częściej powta­rzać prowadząc raz z tą, drugi raz z inną osobą Trójcy Przenajświętszej, albo z Przeczystą Boga Rodzicielką. Albo z którym ze Świętych Patronów swoich, według własnej pobożności i natchnienia. W rozmowie duszy, czyli w modli­twie, zakończającej rozmyślanie, jest rzeczą bardzo poży­teczną ofiarować Panu Bogu praktyczne postanowienia na ten dzień i prosić Go usilnie o Łaskę wytrwania.

Rozważania duchowe należy zakończyć odmówieniem „Ojcze nasz“ lub „Zdrowaś Marya”.

© salveregina.pl 2023