Przewodnik prawdziwej pobożności

Brunon Vercruysse SI

1886 rok.

czyli

NOWE PRAKTYCZNE ROZMYŚLANIA

na każdy dzień roku

O Życiu Pana naszego Jezusa Chrystusa ku użytkowi wiernych,

którzy żyjąc wśród świata, dążą do doskonałości.

TOM II

(od 1 lipca do 31 grudnia)

Gdy książka pod tytułem: ,,Przewodnik prawdzi­wej pobożności czyli Nowe, praktyczne rozmyślania na każdy dzień roku Życia Pana naszego Jezusa Chrystusa zgodną jest we wszystkim z przepisami Wiary Świętej Katolickiej i moralności i bardzo pożyteczną tak dla osób duchownych jako też świeckich, przeto daje jej Ordynariat Metropolitalny najchętniej aprobatę i zaleca ją wiernym do czytania.

OD OBDYNABTATD METBOPOL. O. Ł.

Lwów, dnia 11 sierpnia 1885.

+ Seweryn

Arcybiskup.

Modlitwa przed rozmyślaniem.

O Panie mój i Boże! Wierzę mocno, że jesteś tutaj obecny i że oczy Twoje ku mnie są zwrócone; upadam przed Tobą na kolana, czując się niego­dnym stanąć przed Obliczem Twoim, pełen jednak ufności w Twą nieskończoną Dobroć, błagam Cię pokornie o Łaskę, bym to rozmyślanie odprawił na Twoją większą Chwałę i mój duchowny pożytek. Oświeć mój rozum, wzrusz serce moje, wzmocnij mą wolę, abym Cię lepiej poznał, bardziej ukochał i wierniej Tobie służył.

O tę Łaskę proszę za wstawieniem się Najświętszej Panny Maryi, moich Świętych Patronów i Patronek, i mego Anioła Stróża. Amen.

Modlitwie tej towarzyszyć musi nasza własna wewnę­trzna praca, — niemniej sumiennie zachować należy pobożne praktyki i przepisy, podane przez mistrzów życia duchownego, od których zachowanie prawie cała wartość rozmyślania zależy.

Przepisy te są:

1) Wieczorem zastanowić się dobrze nad punktami rozmy­ślania i to tak, jak gdybyśmy je mieli nazajutrz innym powtórzyć — zajmować należy nimi myśli nasze, kładąc się do snu i ze snu się budząc — w modlitwie też porannej prosić o Łaskę dobrego rozmyślania.

2) Przed modlitwą przygotowawczą spytać się samego siebie: W czyjejże obecności mam stanąć za chwilę?…. i dlaczego?…

3) Przy końcu rozmyślania zmówić : „Ojcze nasz” lub „Zdro­waś Marya“ i zrobić krótki jakby egzamin, jak też to roz­myślanie odprawiłem? Jeżeli dobrze, podziękuję Panu Bogu za to, jeżeli źle, zastanowię się, z jakiej to przyczyny, aby je na przyszły raz usunąć.

4) Jeżeli dla wielkiego osłabienia ciała lub znużenia umysłu czujemy się niezdolnymi do odprawienia rozmyślania, to przejdźmy przynajmniej w myśli wszystkie czynności, które w tym dniu nas czekają. Pomyślmy nad tym, jak dobrze je wypełnić — dobrze wobec Pana Boga i wobec ludzi — postanówmy silnie tak je wykonać i prośmy Pana Boga, by raczył każdą czynność nasze pobłogosławić.

5) Możemy także oskarżać się przed Panem Bogiem z dziecięcą prostotą i ufnością, tak jak się oskarżamy przy Świętej Spo­wiedzi…. z naszej nieudolności w rozmyślaniu, z naszej nędzy duchowej, z naszych błędów i braków, wyliczając je szczegółowo.

Uniżmy, upokórzmy się w ten sposób przed Panem Bogiem i po tej modlitwie bądźmy cierpliwszymi, zgodniejszymi z Wolą Bożą i gorliwymi w wypełnianiu dobrych uczynków — oto co nazywamy także rozmyślaniem bardzo dobrze odprawionym. „Z owocu drzewo bywa poznane”, powiedział Pan Jezus. “Ex fructu arbor agnoscitur” (Mat. XII, 33).

11 GRUDNIA

O Własnościach Pana Boga (Ciąg dalszy). Duchowość i Niezmienność Pana Boga.

I. Wyobrażę sobie promień słońca, roztaczający światło swoje na świat cały.

II. Będę prosił Pana Boga, aby mnie oświecił oraz zapalił Ogniem Swej Miłości.

I. Punkt.

Duchowość Pana Boga.

ROZWAŻANIE DUCHOWNE [*]. Pojęcie o nieskończonych Doskonałościach Pana Boga wyklucza myśl o częściach składowych Jego Natury, chociażby takich, jakie przypuszczamy w Aniołach, które są przecież istotami najprostszymi (niezłożonymi z części) ze wszystkich stworzeń. Pan Bóg jest przeto Du­chem nieskończenie prostym i czystym, cho­ciaż niezmiernym, czyli nieograniczonym i obej­mującym w Sobie wszystkie możliwe Doskonało­ści. Jeżeli zaś te Doskonałości, czyli Przymioty Boga dzielimy i odróżniamy, to tylko dlatego, że słabym rozumem naszym nie możemy Ich po­jąć ani wyrazić inaczej; lecz w rzeczy samej wszystkie te Przymioty: Wszechmocność, Mądrość, Sprawiedliwość, Miłosierdzie, są jedno i to samo, jednym i tym samym Bytem Wiecznym, nieskoń­czonym, niezmiennym, niepodzielnym, zawierają­cym w Sobie całe stworzenie, nie mając z nim przecież innego związku i innej wspólności prócz tej, która zachodzi oczywiście między przyczyną, a skutkiem między Stworzycielem, a stworzeniem. Wiara nas tego naucza: jednakże to wszystko nieskończenie przechodzi pojęcie ograniczonego naszego rozumu.

ZASTOSOWANIE. Pan Jezus żąda od nas, abyśmy się zbliżyli do nieskończonej Doskonałości Boga, Ojca naszego: „Bądźcie doskonałymi, mówi, jako Ojciec wasz Niebieski Doskonałym jest” (Mat. V). Lecz jakże mógłbyś odwzorować w sobie tę przedziwną prostotę Pana Boga? Oto usiłując od­znaczyć się w cnocie prostoty, która polega na unikaniu wszelkiej dwoistości i udawania, wszel­kiej nawet przesady w słowach lub postępowa­niu, zwłaszcza wobec spowiednika twego. Tak mów zawsze, aby twój spowiednik mógł być przekonany, że mówisz to, co myślisz; że ta­kim się mu przedstawisz, jakim sądzisz, że Pan Bóg cię widzi; że podając powody, dla których np. chcesz otrzymać tę lub ową dyspensę, nie masz żadnych ukrytych myśli: jednym słowem potrzeba, ażebyś we wszystkim postępował jak dziecko, z zupełną szczerością, prostotą i otwartością. Czy postępowanie twoje odpowiadało tym słu­sznym wymaganiom?

UCZUCIA [**]. Pragnij gorąco zasłużyć sobie na tę pochwałę Pana Jezusa, daną Natanielowi: „Oto praw­dziwy Izraelita, w którym nie masz podstępu” (Jan I).

POSTANOWIENIE [***]. Będę naśladował otwartość i świętą prostotę Bł. Jana Berchmansa, który mawiał o sobie: Wobec przełożo­nych moich jestem jako przeźroczysta woda w kryształowym naczyniu.

II. Punkt.

Niezmienność i Wszechobecność Pana Boga.

ROZWAŻANIE DUCHOWNE. Chociaż Istota Boga jest bez­warunkowo prosta: Essentia Dei simplex omnino (Sobór Later. I), jest przecież niezmierna, bez granic, to znaczy, że nie może być ograni­czona żadną przestrzenią. „Nieba i nieba niebów Ciebie ogarnąć nie mogą” (III Król. VIII). Pan Bóg jest przeto wszędzie Obecny. Jest przy nas, gdy się modlimy, gdy jesteśmy kuszeni, stra­pieni, zasmuceni, gdy cokolwiek dobrego lub złego czynimy. Jego Dobroć zachowuje nasze istnienie; Jego Mądrość daje nam władzę pozna­wania; Jego Wszechmocność – siłę działania; Jego Łaska – wolę do dobrego i możność zebrania sobie wielu zasług dla Nieba. Więc mniejsza o to, gdzie obowiązek cię pośle: gdziekolwiek byś był, bę­dziesz z Panem Bogiem, a raczej w Panu Bogu, gdyż „W Nim żyjemy i ruszamy się, i jesteśmy”, mówi Apostoł. „In ipso vivimus, movemur et summus” (Dz. Apost. XVII); rzec by można, gdyby to porównanie nie było zbyt zużyte, że jak ryba jest, żyje i rusza się w wodzie, która ją utrzymuje i zewsząd ota­cza, tak my w Panu Bogu żyjemy, ruszamy się i je­steśmy.

ZASTOSOWANIE. Staraj się mieć zawsze na pa­mięci te Prawdy. Ileż stąd korzyści odniesiesz!

1. Będziesz się zachowywał dobrze i cnotliwie we wszystkim i wszędzie, nigdy ci nie przyjdzie ta myśl: sam jestem, nikt mnie nie widzi, nikt mnie nie słyszy;
2. Nie będziesz chciał szu­kać w uznaniu i pochwałach ludzkich nagrody za twoją pracę i uświęcenie, i Pan Bóg będzie dla ciebie wszystkim;
3. Nie doznasz żadnej tru­dności w zbudzaniu aktów dobrej intencji, w złączeniu się z Panem Bogiem przez akty strzeliste i wzy­waniu Go w pokusach;
4. Będziesz odważny i wytrwały w przeciwnościach i cierpieniach, chociażby cię opuścili wszyscy ludzie; Pan Bóg Obroń­ca. Pan Bóg Wynagrodziciel stanie ci za wszystkich; natenczas słusznie będziesz mógł otrzymać to świadectwo, żeś człowiek wewnętrzny, „mąż Boży”. „Tu autem, o Homo Dei!” jak mówi Apostoł. (Do Tymot. Rozd. XI).

ROZMOWA DUSZY [****] z Najświętszą Panną. Proś Ją w tej oktawie Niepokalanego Jej Poczęcia, by ci uprosiła godny owoc tych rozmyślań o Przymiotach Pana Boga, a zwłaszcza o przedziwnej prostocie i niezmierności Jego Istoty.

Zachęcamy do uczczenia Tajemnicy Wcielenia Syna Bożego: Nabożeństwo na okres Adwentu

Zachęcamy także do uczczenia Najświętszej Maryi Panny, Niepokalanie Poczętej w nabożeństwie miesiąca Grudnia ku Jej czci poświęconym: Nabożeństwo grudniowe ku czci Niepokalanego Poczęcia NMP.

[*] Ażeby ta książka rozmyślań nie stała się tylko książką czytań duchowych, należy zatrzymać się chwilkę i celem jasnego zrozumienia zastanowić się dobrze nad każdym głównym zdaniem rozważania i zastosowania, tak jak gdyby każde zdanie tworzyło osobny ustęp. Twoje własne myśli i uwagi oświecą cię i wzruszą więcej, niż wszystkie inne, podane przez innych. Bylibyśmy użyli tej formy zdań od­dzielonych ustępami, gdyby nie to, że wtedy objętość książki stałaby się o wiele obszerniejszą, a tym samym i cena wyższą.

[**] Wzbudzaniu uczuć należy poświęcić jak najwięcej czasu, gdyż przez nie tylko rozmyślanie, czyli medytacja staje się modlitwą. One zapalą i rozniecą w nas ogień Mi­łości Bożej. One rozmyślaniu naszemu nadadzą pewnego na­maszczenia i utrzymają nas przez cały dzień w gorącości ducha. Niepodobna też, aby w ciągu rozmyślania nie obu­dziło się w nas wiele innych uczuć, które, jak już wspomnieliśmy, są nierównie skuteczniejsze, bo pochodzą z głębi własnej duszy lub z natchnienia Bożego.

[***] Nie dosyć jest czynić dobre postanowienia, należy przede wszystkim zachęcić się i zmusić moralnie do wyko­nania powziętych postanowień. W tym celu należy uważnie rozbierać motywy czyli pobudki, jakimi są:

1) Wielkie korzyści, wypływające z wiernego wypeł­nienia dobrych postanowień w tym i przyszłym życiu.

2) Słuszność i sprawiedliwość. Czegóż bowiem wyma­gają od nas przyrzeczenia dane na Chrzcie Świętym?… sama na­zwa Chrześcijanina…. ucznia i naśladowcy Jezusa Chrystusa? Jako też krótkość i wartość czasu?

3) Wielka łatwość wykonania… wszystko się ogranicza na kilku niewielkich usiłowaniach, na kilku umartwieniach, które Łaska Boża jeszcze łatwiejszymi czyni.

4) Radość. Jakże gładkim zadowoleniem napełnia nas trud lub ofiara podjęta z miłości ku Panu Bogu. A przede wszystkim jakąż to pociechę będziemy z tego mieli w go­dzinę śmierci.

5) W końcu konieczność dobrych postanowień wykona­nych czynem. Ale jednego potrzeba (Łuk. X. 42), powie­dział Pan Jezus, jednej tylko rzeczy, tj. bym się uświęcił i zbawił, a do tego konieczne mi są dobre, a silne i skute­czne postanowienia.

Często­kroć tracimy cały owoc rozmyślania, jeśli nie czynimy praktycznych postanowień na ten właśnie dzień, w którym rozmyślamy, albo nie prosimy gorąco o pomoc z Nieba, do wykonania dobrych posta­nowień, rachując zbyt wiele na własne siły.

[****] Rozmowa duszy czyli właściwa modlitwa jest bardzo zaleconą przez mistrzów życia duchownego. Uczucia i po­stanowienia, podane w punktach rozmyślania, dostarczą za­wsze obfitego do niej przedmiotu. Można ją częściej powta­rzać prowadząc raz z tą, drugi raz z inną osobą Trójcy Przenajświętszej, albo z Przeczystą Boga Rodzicielką. Albo z którym ze Świętych Patronów swoich, według własnej pobożności i natchnienia. W rozmowie duszy, czyli w modli­twie, zakończającej rozmyślanie, jest rzeczą bardzo poży­teczną ofiarować Panu Bogu praktyczne postanowienia na ten dzień i prosić Go usilnie o Łaskę wytrwania.

Rozważania duchowe należy zakończyć odmówieniem „Ojcze nasz“ lub „Zdrowaś Marya”.

© salveregina.pl 2022