Zawartość strony
Przewodnik prawdziwej pobożności
Brunon Vercruysse SI
1886 rok.
czyli
NOWE PRAKTYCZNE ROZMYŚLANIA
na każdy dzień roku
O Życiu Pana naszego Jezusa Chrystusa ku użytkowi wiernych,
którzy żyjąc wśród świata, dążą do doskonałości.
TOM I
(od 1 stycznia do 30 czerwca)
NIHIL OBSTAT.
Gdy książka pod tytułem: ,,Przewodnik prawdziwej pobożności czyli Nowe, praktyczne rozmyślania na każdy dzień roku Życia Pana naszego Jezusa Chrystusa zgodną jest we wszystkim z przepisami Wiary Świętej Katolickiej i moralności i bardzo pożyteczną tak dla osób duchownych jako też świeckich, przeto daje jej Ordynariat Metropolitalny najchętniej aprobatę i zaleca ją wiernym do czytania.
OD OBDYNABTATD METBOPOL. O. Ł.
Lwów, dnia 11 sierpnia 1885.
+ Seweryn
Arcybiskup.
Modlitwa przed rozmyślaniem.
O Panie mój i Boże! Wierzę mocno, że jesteś tutaj obecny i że Oczy Twoje ku mnie są zwrócone; upadam przed Tobą na kolana, czując się niegodnym stanąć przed Obliczem Twoim, pełen jednak ufności w Twą nieskończoną Dobroć, błagam Cię pokornie o Łaskę, bym to rozmyślanie odprawił na Twoją większą Chwałę i mój duchowny pożytek. Oświeć mój rozum, wzrusz serce moje, wzmocnij mą wolę, abym Cię lepiej poznał, bardziej ukochał i wierniej Tobie służył.
O tę Łaskę proszę za wstawieniem się Najświętszej Panny Maryi, moich Świętych Patronów i Patronek, i mego Anioła Stróża. Amen.
Modlitwie tej towarzyszyć musi nasza własna wewnętrzna praca, — niemniej sumiennie zachować należy pobożne praktyki i przepisy, podane przez mistrzów życia duchownego, od których zachowanie prawie cała wartość rozmyślania zależy.
Przepisy te są:
1) Wieczorem zastanowić się dobrze nad punktami rozmyślania i to tak, jak gdybyśmy je mieli nazajutrz innym powtórzyć — zajmować należy nimi myśli nasze, kładąc się do snu i ze snu się budząc — w modlitwie też porannej prosić o Łaskę dobrego rozmyślania.
2) Przed modlitwą przygotowawczą spytać się samego siebie: W czyjejże obecności mam stanąć za chwilę?…. i dlaczego?…
3) Przy końcu rozmyślania zmówić : „Ojcze nasz” lub „Zdrowaś Marya“ i zrobić krótki jakby egzamin, jak też to rozmyślanie odprawiłem? Jeżeli dobrze, podziękuję Panu Bogu za to, jeżeli źle, zastanowię się, z jakiej to przyczyny, aby je na przyszły raz usunąć.
4) Jeżeli dla wielkiego osłabienia ciała lub znużenia umysłu czujemy się niezdolnymi do odprawienia rozmyślania, to przejdźmy przynajmniej w myśli wszystkie czynności, które w tym dniu nas czekają. Pomyślmy nad tym, jak dobrze je wypełnić — dobrze wobec Pana Boga i wobec ludzi — postanówmy silnie tak je wykonać i prośmy Pana Boga, by raczył każdą czynność nasze pobłogosławić.
5) Możemy także oskarżać się przed Panem Bogiem z dziecięcą prostotą i ufnością, tak jak się oskarżamy przy Świętej Spowiedzi…. z naszej nieudolności w rozmyślaniu, z naszej nędzy duchowej, z naszych błędów i braków, wyliczając je szczegółowo.
Uniżmy, upokórzmy się w ten sposób przed Panem Bogiem i po tej modlitwie bądźmy cierpliwszymi, zgodniejszymi z Wolą Bożą i gorliwymi w wypełnianiu dobrych uczynków — oto co nazywamy także rozmyślaniem bardzo dobrze odprawionym. „Z owocu drzewo bywa poznane”, powiedział Pan Jezus. “Ex fructu arbor agnoscitur” (Mat. XII, 33).
UWAGA!
W poniedziałek Wielkiego Postu zgodnie z kan. 1252 § 2, zawartym w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 roku jako nadal obowiązującym, obowiązuje POST ILOŚCIOWY. Szczegóły o obowiązujących postach są opublikowane w wpisie: Nauki katolickie o Wielkim Poście.
I. Wyobraź sobie, że słyszysz Św. Piotra mówiącego do mieszkańców Jerozolimy:
Pokutujcie i nawróćcie się, aby były zgładzone grzechy wasze (Dz. III, 19).
II. Proś o silną wolę, abyś się do rozkazu Apostoła zastosował.
I. Punkt.
Mnogość naszych grzechów.
ROZWAŻANIE DUCHOWNE [*]. Przebiegnij myślą wszystkie lata życia swojego… przed i po Pierwszej Komunii Świętej. Przed i po wyborze stanu, w którym pozostajesz… wszystkie miejsca, w których kolejno przebywałeś. Wszystkie grzechy, które tam popełniłeś… Potem przejdź w krótkości Przykazania Boskie i Kościelne. Przyrzeczenia na Chrzcie Świętym czynione… obowiązki twojego stanu…, a będziesz zdziwiony i przerażony na widok niezliczonej mnogości twoich grzechów i błędów. Co by to było, gdybyś je widział tak, jak je Pan Bóg widzi?
ZASTOSOWANIE. Za jeden grzech śmiertelny utracił Adam, wraz z całym swoim potomstwem, wszystkie Łaski i Dary nadprzyrodzone, i został na śmierć skazany; za jeden grzech powszedni zostali najwięksi przyjaciele Pana Boga, taki Mojżesz, Dawid, Ezechiasz, skazani na bardzo surowe kary, będące tylko słabym odbiciem kar, które na drugim świecie za najmniejsze grzechy ponosić będziemy musieli. Czegóż się mam spodziewać ja, który tak wiele grzechów popełniłem? Nic nie pomoże, choćbym je i zapomniał, Pan Bóg nie zapomni niczego; nic nie ujdzie jego kary, ani nawet tak lekki i mały błąd, jak próżne słowo. Sam Chrystus Pan o tym upewnia mówiąc: „A powiadam wam, iż z każdego słowa próżnego, które by wyrzekli ludzie, zdadzą sprawę w Dzień Sądny” (Mat. XII, 36). Jakże to silna pobudka do czynienia pokuty — pokuty szczerej i nieustannej! — Ten święty czas postu jest do tego chwilą najsposobniejszą, bo szczególne Łaski Boże przywiązane do tego czasu ułatwiają nam ćwiczenie się w pokucie.
UCZUCIA [**]. Wyznaj pokornie Panu Bogu swoje grzechy i niewierności. — Wzbudź pragnienie szczerej za nie pokuty. — Proś o Łaskę, abyś wielkodusznie spełnił to pragnienie.
POSTANOWIENIE [***]. Oznacz dokładnie uczynki pokutne i umartwienia, w których chcesz się ćwiczyć w ciągu tego drugiego tygodnia Postu Wielkiego, jak to już uczyniłeś w pierwszym tygodniu.
II. Punkt.
Zniewaga wyrządzona Panu Bogu naszymi grzechami.
ROZWAŻANIE DUCHOWNE. Przez każdy grzech śmiertelny wyrządzamy Panu Bogu potrójną zniewagę, z których każda jest nieskończonej złości, gdyż to zniewaga wyrządzona Majestatowi Nieskończonemu. Oto każdy grzech ciężki jest: nieposłuszeństwem i buntem. Pan Bóg rozkazuje, a my rozkazów nie wykonujemy; wzgardą wyrządzoną Panu Bogu — ponad Pana Boga i Jego Święte Prawa przenosimy jakąś marną uciechę, uciechę przelotną, podłą a często haniebną i sromotną; jest oburzającą niewdzięcznością — Darów Bożych używamy na to, aby obrażać Pana Boga. Każdym grzechem powszednim wyrządzamy Panu Bogu również trojaką zniewagę, prawda, że ta jest mniejszą, jak zniewaga wyrządzana grzechem śmiertelnym, złość jej jednak jest zawsze tak wielką, że gdyby można przez popełnienie choćby jednego tylko grzechu powszedniego, wszystkich potępieńców, wszystkich szatanów piekła przemienić w tylu Świętych i Błogosławionych, którzy by całą wieczność w Niebie Pana Boga chwalili, to i wtenczas nawet nie godziłoby się popełnić tego grzechu powszedniego; gdyż wszelkie hołdy czci i uwielbienia, oddawane Panu Bogu przez stworzenia nie byłyby w stanie wynagrodzić zniewagi, wyrządzonej Panu Bogu przez jeden grzech powszedni.
ZASTOSOWANIE. Patrz! jak wielką jest wtedy złość i zniewaga, którą ty wyrządziłeś Panu Bogu swojemu. Ale to jeszcze nie wszystko — zniewaga ta wzrasta w miarę odebranych Łask, wewnętrznych dobrych natchnień i wielorakich Zmiłowań Bożych. Tak uczy nas Wiara, a rozum temu zaprzeczyć nie może. Cóż wtedy sądzić powinieneś o tylu grzechach powszednich, które popełniłeś? Któż by je mógł policzyć? Jeszcze raz wtedy, jakże to silna pobudka do czynienia pokuty w czasie tych nadzwyczajnych dni Postu Wielkiego, o których czytamy w pacierzach kapłańskich: Nadeszły dla nas dni pokuty, byśmy w nich mogli zmazać winy grzechów i zbawić dusze.
UCZUCIA I POSTANOWIENIE. Te same, co w poprzednim punkcie.
III. Punkt.
Boleść, którą sprawiamy Chrystusowi Panu naszymi grzechami.
ROZWAŻANIE DUCHOWNE. Któż zamienił Syna Bożego w Męża Boleści, Virum dolorum, jak go nazwał Izajasz Prorok? Grzechy nasze. — On przyjął na Siebie grzechy całego rodzaju ludzkiego, by je odpokutować i od tej chwili widział Bóg Ojciec w Nim już tylko wielkiego winowajcę, na Którego słusznie miały spaść ciężkie ciosy karzącej Sprawiedliwości Bożej. Starty jest pod razami, mówi Duch Święty, za złości nasze. Attritus est propter scelera nostra (Iz. LIII. 5). To moje grzechy ubiczowały Go, cierniem ukoronowały, policzkowały, przybiły do krzyża i śmierć Mu zadały!
ZASTOSOWANIE. Cóż za myśl bolesna, jakże to przykry i do ziemi przygniatający wyrzut! A wiec były w mym życiu chwile, w których wraz z bogobójczym motłochem żydowskim wołałem: Na krzyż z Jezusem, a Barabasz niech żyje! niech żyje namiętność moja! — Chwile, w których wraz z katami wbijałem gwoździe w ręce i nogi mego Zbawiciela!… Robiłem to, o ile było w mej mocy tylekroć razy, ile razy popełniłem jaki grzech śmiertelny. Gdy zaś popełniałem powszednie grzechy, dodawałem nowych boleści do tych śmiertelnych Ran Pana Jezusa! — Uwagi te prawdziwe, a przerażające, uzbrajały Pustelników świętą nienawiścią i surowością przeciwko sobie. Naśladuj ich podczas tych wielkich dni powszechnej pokuty i przebłagania.
ROZMOWA DUSZY [****] z Boskim Zbawicielem, stosownie do uczuć i postanowień dwóch punktów poprzednich.
Zachęcamy do uczczenia Św. Józefa w miesiącu marcu ku Jego czci poświęconym: Nabożeństwo marcowe ku czci Św. Józefa, Oblubieńca NMP.
[*] Ażeby ta książka rozmyślań nie stała się tylko książką czytań duchowych, należy zatrzymać się chwilkę i celem jasnego zrozumienia zastanowić się dobrze nad każdym głównym zdaniem rozważania i zastosowania, tak jak gdyby każde zdanie tworzyło osobny ustęp. Twoje własne myśli i uwagi oświecą cię i wzruszą więcej, niż wszystkie inne, podane przez innych. Bylibyśmy użyli tej formy zdań oddzielonych ustępami, gdyby nie to, że wtedy objętość książki stałaby się o wiele obszerniejszą, a tym samym i cena wyższą.
[**] Wzbudzaniu uczuć należy poświęcić jak najwięcej czasu, gdyż przez nie tylko rozmyślanie, czyli medytacja staje się modlitwą. One zapalą i rozniecą w nas ogień Miłości Bożej. One rozmyślaniu naszemu nadadzą pewnego namaszczenia i utrzymają nas przez cały dzień w gorącości ducha. Niepodobna też, aby w ciągu rozmyślania nie obudziło się w nas wiele innych uczuć, które, jak już wspomnieliśmy, są nierównie skuteczniejsze, bo pochodzą z głębi własnej duszy lub z natchnienia Bożego.
[***] Nie dosyć jest czynić dobre postanowienia, należy przede wszystkim zachęcić się i zmusić moralnie do wykonania powziętych postanowień. W tym celu należy uważnie rozbierać motywy czyli pobudki, jakimi są:
1) Wielkie korzyści, wypływające z wiernego wypełnienia dobrych postanowień w tym i przyszłym życiu.
2) Słuszność i sprawiedliwość. Czegóż bowiem wymagają od nas przyrzeczenia dane na Chrzcie Świętym?… sama nazwa Chrześcijanina…. ucznia i naśladowcy Jezusa Chrystusa? Jako też krótkość i wartość czasu?
3) Wielka łatwość wykonania… wszystko się ogranicza na kilku niewielkich usiłowaniach, na kilku umartwieniach, które Łaska Boża jeszcze łatwiejszymi czyni.
4) Radość. Jakże gładkim zadowoleniem napełnia nas trud lub ofiara podjęta z miłości ku Panu Bogu. A przede wszystkim jakąż to pociechę będziemy z tego mieli w godzinę śmierci.
5) W końcu konieczność dobrych postanowień wykonanych czynem. Ale jednego potrzeba (Łuk. X. 42), powiedział Pan Jezus, jednej tylko rzeczy, tj. bym się uświęcił i zbawił, a do tego konieczne mi są dobre, a silne i skuteczne postanowienia.
Częstokroć tracimy cały owoc rozmyślania, jeśli nie czynimy praktycznych postanowień na ten właśnie dzień, w którym rozmyślamy, albo nie prosimy gorąco o pomoc z Nieba, do wykonania dobrych postanowień, rachując zbyt wiele na własne siły.
[****] Rozmowa duszy czyli właściwa modlitwa jest bardzo zaleconą przez mistrzów życia duchownego. Uczucia i postanowienia, podane w punktach rozmyślania, dostarczą zawsze obfitego do niej przedmiotu. Można ją częściej powtarzać prowadząc raz z tą, drugi raz z inną osobą Trójcy Przenajświętszej, albo z Przeczystą Boga Rodzicielką. Albo z którym ze Świętych Patronów swoich, według własnej pobożności i natchnienia. W rozmowie duszy, czyli w modlitwie, zakończającej rozmyślanie, jest rzeczą bardzo pożyteczną ofiarować Panu Bogu praktyczne postanowienia na ten dzień i prosić Go usilnie o Łaskę wytrwania.
Rozważania duchowe należy zakończyć odmówieniem „Ojcze nasz“ lub „Zdrowaś Marya”.
© salveregina.pl 2023