Rozdział III – 2. Jak poznać Jezusa Chrystusa?

Nie wymawiaj się zatem, że nie możesz poznać prawd i dróg Bożych, Pan bowiem dał ci serce uzdolnione do miłości. Aby zaś to serce rzeczywiście miłowało, odsłania przed nim swą miłość i daje mu swą łaskę. Możesz zatem miłować doskonale, choćbyś był prostaczkiem, i w szkole miłości staniesz się mędrcem w rzeczach Bożych. „Ja sam – mówi Pan w książce O naśladowaniu Chrystusa – uczę człowieka mądrości, udzielając maluczkim poznania jaśniejszego, aniżeliby mogli je otrzymać od ludzi”5. Pobożny zakonnik Idzi pytał raz św. Bonawenturę: „Czy może nieumiejętny prostaczek tak wielką pałać miłością ku Chrystusowi Panu, jak ludzie światli i uczeni?”. Na to odpo­wiedział św. Bonawentura: „Każda najprostsza niewiasta może więcej miłować Boga niż najlepszy mistrz teologii”. Skoro to usłyszał brat Idzi, wszedł do ogrodu, a zwróciwszy się w stronę ku miastu, zawołał z zapałem: „Niewiasto nieuczona, ubożuchna, prosta, miłuj Pana naszego Jezusa Chrystusa, a większą możesz być niżeli brat Bonawentura”6.

Rzeczywiście, czytamy w żywotach świętych o ludziach prostych, prze­wyższających nadprzyrodzoną mądrością uczonych mistrzów teologii. Takimi byli np. starzy ojcowie pustyni i wielu świętych, jak św. Paschalis, św. Maria Ognijska, św. Weronika Giuliani itd. Ta ostatnia święta martwiła się bardzo, że nie mogła się nauczyć czytać i żaliła się z tego powodu przed Najświętszą Panną, prosząc o Jej pomoc. Pewnego razu stanęła przed nią ta Najmiłościwsza Pocieszycielka wszystkich strapionych i tak przemówiła: „Córko moja, nie martw się tym wcale, ale raczej staraj się o to, byś te trzy litery dobrze po­ znała: pierwszą jest czystość serca, polegająca na tym, aby Boga miłować nade wszystko, a wszystko, co stworzone, tylko w Bogu i dla Boga. Druga litera mówi, aby nigdy nie szemrać i nie niecierpliwić się na wady bliźniego, lecz znosić je cierpliwie i modlić się za niego. Trzecia poucza, aby wyznaczyć sobie codziennie jakąś chwilę na rozmyślanie o męce Pańskiej”. Obyś i ty, chrześcijaninie, zapamiętał sobie te trzy litery.

Nie mów także, że brak ci czasu na modlitwę, rozmyślanie i czytanie duchowe. Masz go dosyć, aby czytać książki próżne czy dzienniki albo zajmo­wać się tylu fraszkami, które ci ani pociechy, ani pożytku nie przynoszą. Czy tylko dla najwyższej i koniecznej umiejętności nie miałbyś znaleźć choć jednej chwili? Wiedz, że jak długo przykładasz się wyłącznie do nauk ziemskich, jesteś podobny do tych, którzy krążą naokoło pałacu królewskiego i szukają drzwi, a nie mogą do nich trafić. Gdy zaczniesz badać istotę człowieka, wejdziesz przez bramę i będziesz się przechadzał po dziedzińcu zamkowym. Gdy zaś zwrócisz się do nauki o rzeczach Bożych, wejdziesz na pokoje i będziesz z samym królem rozmawiał7. A więc staraj się przede wszystkim o poznanie i umiłowanie Pana Boga, pamiętając, że twój pobyt na ziemi jest bardzo krótki.