Przewodnik prawdziwej pobożności

Brunon Vercruysse SI

1886 rok.

czyli

NOWE PRAKTYCZNE ROZMYŚLANIA

na każdy dzień roku

O Życiu Pana naszego Jezusa Chrystusa ku użytkowi wiernych,

którzy żyjąc wśród świata, dążą do doskonałości.

TOM I

(od 1 stycznia do 30 czerwca)

NIHIL OBSTAT.

Gdy książka pod tytułem: ,,Przewodnik prawdzi­wej pobożności czyli Nowe, praktyczne rozmyślania na każdy dzień roku Życia Pana naszego Jezusa Chrystusa zgodną jest we wszystkim z przepisami Wiary Świętej Katolickiej i moralności i bardzo pożyteczną tak dla osób duchownych jako też świeckich, przeto daje jej Ordynariat Metropolitalny najchętniej aprobatę i zaleca ją wiernym do czytania.

OD OBDYNABTATD METBOPOL. O. Ł.

Lwów, dnia 11 sierpnia 1885.

+ Seweryn

Arcybiskup.

Modlitwa przed rozmyślaniem.

O Panie mój i Boże! Wierzę mocno, że jesteś tutaj obecny i że Oczy Twoje ku mnie są zwrócone; upadam przed Tobą na kolana, czując się niego­dnym stanąć przed Obliczem Twoim, pełen jednak ufności w Twą nieskończoną Dobroć, błagam Cię pokornie o Łaskę, bym to rozmyślanie odprawił na Twoją większą Chwałę i mój duchowny pożytek. Oświeć mój rozum, wzrusz serce moje, wzmocnij mą wolę, abym Cię lepiej poznał, bardziej ukochał i wierniej Tobie służył.

O tę Łaskę proszę za wstawieniem się Najświętszej Panny Maryi, moich Świętych Patronów i Patronek, i mego Anioła Stróża. Amen.

Modlitwie tej towarzyszyć musi nasza własna wewnę­trzna praca, — niemniej sumiennie zachować należy pobożne praktyki i przepisy, podane przez mistrzów życia duchownego, od których zachowanie prawie cała wartość rozmyślania zależy.

Przepisy te są:

1) Wieczorem zastanowić się dobrze nad punktami rozmy­ślania i to tak, jak gdybyśmy je mieli nazajutrz innym powtórzyć — zajmować należy nimi myśli nasze, kładąc się do snu i ze snu się budząc — w modlitwie też porannej prosić o Łaskę dobrego rozmyślania.

2) Przed modlitwą przygotowawczą spytać się samego siebie: W czyjejże obecności mam stanąć za chwilę?…. i dlaczego?…

3) Przy końcu rozmyślania zmówić : „Ojcze nasz” lub „Zdro­waś Marya“ i zrobić krótki jakby egzamin, jak też to roz­myślanie odprawiłem? Jeżeli dobrze, podziękuję Panu Bogu za to, jeżeli źle, zastanowię się, z jakiej to przyczyny, aby je na przyszły raz usunąć.

4) Jeżeli dla wielkiego osłabienia ciała lub znużenia umysłu czujemy się niezdolnymi do odprawienia rozmyślania, to przejdźmy przynajmniej w myśli wszystkie czynności, które w tym dniu nas czekają. Pomyślmy nad tym, jak dobrze je wypełnić — dobrze wobec Pana Boga i wobec ludzi — postanówmy silnie tak je wykonać i prośmy Pana Boga, by raczył każdą czynność nasze pobłogosławić.

5) Możemy także oskarżać się przed Panem Bogiem z dziecięcą prostotą i ufnością, tak jak się oskarżamy przy Świętej Spo­wiedzi…. z naszej nieudolności w rozmyślaniu, z naszej nędzy duchowej, z naszych błędów i braków, wyliczając je szczegółowo.

Uniżmy, upokórzmy się w ten sposób przed Panem Bogiem i po tej modlitwie bądźmy cierpliwszymi, zgodniejszymi z Wolą Bożą i gorliwymi w wypełnianiu dobrych uczynków — oto co nazywamy także rozmyślaniem bardzo dobrze odprawionym. „Z owocu drzewo bywa poznane”, powiedział Pan Jezus. “Ex fructu arbor agnoscitur” (Mat. XII, 33).

I. Wyobraź sobie Św. Jana Chrzciciela, wskazującego na Pana Jezusa, który się zbliża doń, aby z jego ręki przyjął Chrzest.

II. Proś o Łaskę, abyś zapomniał o sobie, a miał wzgląd jedynie na Chwałę Bożą.

I. PUNKT.

Jan Chrzciciel ukazuje Pana Jezusa ludowi.

ROZWAŻANIE DUCHOWNE [*]. Pan Jezus wyszedłszy z puszczy, idzie pocieszyć Swego Świętego Przesłannika, narażonego wówczas na wielkie prześladowanie od zazdrosnych żydów. Jan, ujrzawszy swego Boskiego Mistrza, ukazuje Go ludowi i mówi: Tenci jest, na któregom widział Ducha zstępującego; Tenci jest, który za mną przyjdzie, który przede mną był, któregom ja niegodzien, żebym rozwiązał rzemyk u trzewika Jego; Tenci jest, który chrzci Duchem Świętym… Ten jest Syn Boży… On ma róść, a ja mam drobnieć (Jan I i III).

ZASTOSOWANIE. Co tu widzimy? Człowieka, który, słusznie dla wielkiej świętości szanowany od wielu, sam się poniża i chce się wymazać z pamięci ludzi, aby jego uwielbienie i chwała przeszła na Boskiego Zbawiciela. Tak działa człowiek prawdziwie pokorny. Poniża siebie, by wywyższyć Pana Boga. Milczy o zasługach własnych, ale chętnie wychwala zasługi innych. Ku takim to prawdziwie pokornym ludziom Pan Bóg zniża się i udziela im Łask Swoich i Darów. Narzekasz, żeś tych Łask pozbawiony; czy to może nie dlatego, że Pan Bóg widzi w tobie człowieka dumnego, który we wszystkim tego tylko szuka, aby podnieść swą wartość w oczach świata, wzrastać w szacunek u ludzi, często nawet kosztem drugich, ujmując im zasług?

UCZUCIA [**]. Proś ustawicznie o nabycie głębokiej pokory, połączonej z gorącym pragnieniem Chwały Bożej u wszystkich ludzi.

POSTANOWIENIE [***]. Nie mówić o sobie, wyrażać się korzystnie o drugich, a przynajmniej nie podnosić ich błędów bezpotrzebnie i bezpożytecznie.

II. PUNKT.

Św. Jan nazywa Pana Jezusa Barankiem Bożym.

ROZWAŻANIE DUCHOWNE. Jan ujrzawszy innym razem Pana Jezusa, rzekł do ludu: Oto Baranek Boży, oto Który gładzi grzechy świata. Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi (Jan I). Pan nasz Jezus Chrystus jest nazwany Barankiem Bożym, Który gładzi grzechy świata:

1. gdyż On jest prawdziwą, jedyną Ofiarą, godną Pana Boga, jedyną, zadość czyniącą za grzechy świata;
2. gdyż łagodność, z jaką nas wspiera, przebacza i czeka naszego nawrócenia, jest zaprawdę łagodnością baranka;
3. gdyż On, jak cichy baranek wiedziony na zabicie, miał na ustach tylko słowa przebaczenia dla oprawców swoich.

Pod taką nazwą i w takich zarysach prorok Izajasz odmalował obiecanego Mesjasza, i dlatego wspomina ją tutaj Przesłannik Pański, aby Go żydzi poznali i przyjęli.

ZASTOSOWANIE. Okaż się być godnym uczniem Baranka Bożego w tych trzech rzeczach: umartwieniem przynieś ofiarę z samego siebie i połącz ją z Ofiarą Pana Jezusa; bądź słodkim, cierpliwym i miłosiernym dla całego świata, a nawet dla tych, którzy ci się sprzeciwiają lub życzą ci co złego: oddaj się z całego serca Panu Jezusowi, jako ofiara miłości, i gorąco zapragnij wziąć wielki udział w dobrych uczynkach ku Chwale Bożej i pożytkowi dusz ludzkich, chociażby ci to miało sprawić nieprzyjemność, ściągnąć na cię naganę lub szyderstwa. Czy jesteś tak usposobiony?

UCZUCIA. Często powtarzaj to piękne westchnienie godne Chrześcijanina: Ach, umrzeć z miłości ku Tobie, o mój Jezu! Który umarłeś z miłości ku mnie! Moriar amore Tui, qui mortuus es amore mei!

POSTANOWIENIE. Lękaj się nadużywać Łaskawości Boskiego Baranka; bierz sobie z niego przykład słodyczy i przebaczania uraz.

III. PUNKT.

Jan Święty przyprowadza uczniów Panu Jezusowi.

ROZWAŻANIE DUCHOWNE. Naukami i blaskiem świątobliwości swojej Jan zgromadził wokoło siebie wielką liczby gorliwych uczniów. Nie trudno więc było o próżność i ambicję; ale Święci są nieczuli na własną chwałę, szukają we wszystkim tylko Czci Boskiej i dobra dusz. Święty Jan daje nam tego świetny dowód: daleki od chęci zwiększenia liczby swoich uczniów dokłada wszelkich usiłowań, aby ich odzwyczaić od własnej osoby, a przywiązać jedynie do Zbawiciela; korzysta z każdej sposobności, aby wysławiać i wykazać wyższość Jego Zasług.

ZASTOSOWANIE. Prawdziwa gorliwość nie obawia się być zaćmioną blaskiem powodzenia innych; cieszy się dobrem, które się dzieje, nie pytając, przez kogo się dzieje. Fałszywa gorliwość, przeciwnie, doznaje tajemnej zazdrości na widok dobrego, które czynią inni, zwłaszcza, gdy się widzi przewyższoną ich powodzeniem i sławą; zazdrość ta przebija się bardzo często w ubocznych przyganach i złośliwych spostrzeżeniach. To cię oburza: ale czy nigdy nic podobnego nie zaszło w twej duszy? Czy słowa twoje nie dostarczą na to dowodu?

ROZMOWA DUSZY [****] ze Świętym Poprzednikiem Pana Jezusa, Janem.

Zachęcamy do uczczenia:

1. Najświętszej Maryi Panny, Matki Boskiej Bolesnej w miesiącu lutym ku Jej czci poświęconym: Nabożeństwo lutowe ku czci Matki Boskiej Bolesnej.
2. Świętej Patronki dnia dzisiejszego, Św. Apolonii, Panny i Męczenniczki: Nabożeństwo do Świętej Apolonii, Panny i Męczenniczki.

[*] Ażeby ta książka rozmyślań nie stała się tylko książką czytań duchowych, należy zatrzymać się chwilkę i celem jasnego zrozumienia zastanowić się dobrze nad każdym głównym zdaniem rozważania i zastosowania, tak jak gdyby każde zdanie tworzyło osobny ustęp. Twoje własne myśli i uwagi oświecą cię i wzruszą więcej, niż wszystkie inne, podane przez innych. Bylibyśmy użyli tej formy zdań od­dzielonych ustępami, gdyby nie to, że wtedy objętość książki stałaby się o wiele obszerniejszą, a tym samym i cena wyższą.

[**] Wzbudzaniu uczuć należy poświęcić jak najwięcej czasu, gdyż przez nie tylko rozmyślanie, czyli medytacja staje się modlitwą. One zapalą i rozniecą w nas ogień Mi­łości Bożej. One rozmyślaniu naszemu nadadzą pewnego na­maszczenia i utrzymają nas przez cały dzień w gorącości ducha. Niepodobna też, aby w ciągu rozmyślania nie obu­dziło się w nas wiele innych uczuć, które, jak już wspomnieliśmy, są nierównie skuteczniejsze, bo pochodzą z głębi własnej duszy lub z natchnienia Bożego.

[***] Nie dosyć jest czynić dobre postanowienia, należy przede wszystkim zachęcić się i zmusić moralnie do wyko­nania powziętych postanowień. W tym celu należy uważnie rozbierać motywy czyli pobudki, jakimi są:

1) Wielkie korzyści, wypływające z wiernego wypeł­nienia dobrych postanowień w tym i przyszłym życiu.

2) Słuszność i sprawiedliwość. Czegóż bowiem wyma­gają od nas przyrzeczenia dane na Chrzcie Świętym?… sama na­zwa Chrześcijanina…. ucznia i naśladowcy Jezusa Chrystusa? Jako też krótkość i wartość czasu?

3) Wielka łatwość wykonania… wszystko się ogranicza na kilku niewielkich usiłowaniach, na kilku umartwieniach, które Łaska Boża jeszcze łatwiejszymi czyni.

4) Radość. Jakże gładkim zadowoleniem napełnia nas trud lub ofiara podjęta z miłości ku Panu Bogu. A przede wszystkim jakąż to pociechę będziemy z tego mieli w go­dzinę śmierci.

5) W końcu konieczność dobrych postanowień wykona­nych czynem. Ale jednego potrzeba (Łuk. X. 42), powie­dział Pan Jezus, jednej tylko rzeczy, tj. bym się uświęcił i zbawił, a do tego konieczne mi są dobre, a silne i skute­czne postanowienia.

Często­kroć tracimy cały owoc rozmyślania, jeśli nie czynimy praktycznych postanowień na ten właśnie dzień, w którym rozmyślamy, albo nie prosimy gorąco o pomoc z Nieba, do wykonania dobrych posta­nowień, rachując zbyt wiele na własne siły.

[****] Rozmowa duszy czyli właściwa modlitwa jest bardzo zaleconą przez mistrzów życia duchownego. Uczucia i po­stanowienia, podane w punktach rozmyślania, dostarczą za­wsze obfitego do niej przedmiotu. Można ją częściej powta­rzać prowadząc raz z tą, drugi raz z inną osobą Trójcy Przenajświętszej, albo z Przeczystą Boga Rodzicielką. Albo z którym ze Świętych Patronów swoich, według własnej pobożności i natchnienia. W rozmowie duszy, czyli w modli­twie, zakończającej rozmyślanie, jest rzeczą bardzo poży­teczną ofiarować Panu Bogu praktyczne postanowienia na ten dzień i prosić Go usilnie o Łaskę wytrwania.

Rozważania duchowe należy zakończyć odmówieniem „Ojcze nasz“ lub „Zdrowaś Marya”.

© salveregina.pl 2023