14. STYCZNIA

ŻYWOT ŚW. HILAREGO.

(żył około roku 360.)

Źródło: Żywoty Świętych Pańskich Starego i Nowego Testamentu z dzieła Ks. Piotra Skargi, T. I, 1880r.

Święty Hilary urodził się w mieście francuskim Piklawie (Poitiers), ze znakomitej i zamożnej bardzo pogańskiej rodziny. Najstaranniejsze odebrawszy wychowanie, genialnymi od Pana Boga obdarzony zdolnościami, w świeckich naukach znalazł tylko szczebel, po którym myśl jego wznosiła się ku badaniu Prawd Najwyższych. Na tej to drodze uznał Hilary, iż ową Prawdą Sam Pan Bóg być musi. I wziąwszy się do czytania Biblii, trafił na słowa, które Wszechmocny o Sobie mówi: „Jam jest, Którym jest“. Uderzony nimi, czytał dalej; a gdy doszedł do Ewangelii Świętej i do opowiadania o Wcieleniu Słowa Bożego, tknięty Łaską, uwierzył w Chrystusa Pana i z wielką uroczystością Chrzest Święty przyjął. Pomimo, że był żonaty i miał już córkę imieniem Abra, która potem Świętą została, oddał się odtąd nadzwyczaj bogobojnemu żywotowi. Zapomniawszy o dostatku w jakim był wychowany, miłując ubóstwo, nad siły pracując, własną ręką orał swą rolę na jałmużnę dla ubogich.

Żadnych też z Darów Bożych nie zaniedbywał, a ćwicząc się zarówno w naukach, jak i w cnotach chrześcijańskich uczeniem, napominaniem i wszelakim uczynkiem bliźnim służył. Wyniesiony na biskupstwo po śmierci poprzednika swego w Piklawie, właśnie gdy już był owdowiał, Hilary tym wyższymi zajaśniał zasługami. Rozpowszechniona podówczas herezja ariańska, potężnego w nim znalazła pogromcę. Cesarz Konstancjusz popierał kacerzy, a prześladował wiernych, mianowicie kapłanów i biskupów, pozbawiając ich dochodów, a wielu skazując na wygnanie. Hilary wtedy wystąpił przeciw arianizmowi z całą wymową wysoce uczonego i gorliwego biskupa, lecz niebawem padł ofiarą tej gorliwości, gdyż jeden z odszczepieńców podbudził przeciw niemu Konstancjusza, który go na wygnanie do Frygi zesłał. Tam Mąż Święty znalazł silniej jeszcze rozpowszechniony arianizm, lecz nauką życia świątobliwością i cudami jakie czynił (między innymi wskrzesił umarłego), wielu pogan i zbłąkanych Panu Bogu przywiódł. Na tymże wygnaniu napisał przeciw ówczesnej herezji, pełne światła, a Kościołowi wielce pożyteczne dzieła o Trójcy Świętej i inne, które go w rzędzie Doktorów Kościoła postawiły. Listami zaś okólnymi, które do biskupów Galii pisywał, wyświecał podejścia arianów, a ich utwierdzał w jedności Kościoła, albo z kacerstwa wyrywał.

Pod tę właśnie porę odbywał się Synod na Wschodzie w Selcucji, gdzie powołany wraz z innymi biskupami Hilary, pomimo środków jakich używali heretycy, żeby albo go stamtąd usunąć, albo do milczenia przywieść, silną wymową i gruntowną swą nauką, na głowę ich pobił. Pospieszyli wtedy do Konstantynopola, aby nowym podejściem skłonić cesarza, iżby zmusił biskupów, mianowicie zaś Hilarego, do ustępstwa arianom. Ale pospieszył tam i Hilary, i śmiało przedstawiwszy się cesarzowi, wręczył mu memoriał przez siebie wypracowany w przedmiocie toczących się sporów. Dzieło to po dziś dzień wysoko cenione, stanowi najznakomitszą obronę Prawdy Katolickiej, a zbija arianów. Prosił też biskup cesarza, aby oznaczył dzień, w którym by mógł wystąpić na publiczną z nimi dysputę, wobec sędziów, którzy by rozstrzygnęli, kto ma słuszność za sobą. Heretycy atoli nie dopuścili mu tego, pewnymi będąc przegranej; skłonili atoli cesarza, iż mu do swej diecezji powrócić dozwolił.

Gallia cała z wielką przyjęła go radością, a Hilary nie przestał potężnym wpływem nauki, pisma i pracy, gorliwie walczyć z błędem ariańskim. Uchronił też od kacerstw, a wielu tego kraju biskupów, a tych, którzy już byli nim zarażeni, tak świeckich jak i duchownych, do jedności Kościoła przywiódł.

Pierwsze jednakże czasy pasterstwa jego zatrute były srogością prześladowania, jakim cesarz Konstancjusz prawowiernych trapił biskupów. Wtedy to wystosował był Hilary do niego, ów sławny list pasterski, w którym przebiegając męczeństwa okrutne, jakimi wielcy Wyznawcy Chrystusa, dawali świadectwo Prawdzie, rzecze: ,,Byłbym sobie miał za szczęście wystąpić otwarcie przeciw otwartym nieprzyjaciołom Kościoła. Ale i teraz gotów jestem na to, mając do czynienia z równie zaciętym choć ukrytym wrogiem, z antychrystem Konstancjuszem. Jak więc Jan Święty Herodowi, tak ja mówię tobie. — Nie godzi ci się tego! — Walczysz przeciw Panu Bogu, uciskasz Kościół, prześladujesz Świętych, wykorzeniasz Religię, stajesz się tyranem, i to nie w rzeczach ludzkich, lecz Boskich“.

W chwili, gdy list ten doszedł Konstancjusza, tenże życie zakończył, i to jedynie zapewne uchroniło Hilarego od jego zemsty.

Powróciwszy z wygnania, rządził jeszcze owczarnią swoją w pokoju lat kilka, po czym śmierć błoga, pełnemu zasług żywotowi koniec położyła w 368 roku. Licznymi i po zgonie zasłynął cudami, ten, który ku czci Pana Boga swojego cuda męstwa i poświęcenia za życia czynił.

Uwaga.

Wielki i Święty ten Doktor Kościoła znakomite względem chrześcijańskiego świata położył zasługi. Nauka jego była tak wysoką, tak pełną Ducha Bożego i apostolskiego światła, iż późniejsi Doktorowie Święci na wykładach Hilarego Świętego twierdzenia i wywody swe opierali. Głęboka to nauka jego, kacerstwa ariańskie do szczętu pobiła. Taka zaiste jest wartość nauki, kiedy się na zasadach Odwiecznej Prawdy opiera; taka jej władza, gdy jej tłumaczem i stróżem jest prawy Zastępca Chrystusa na ziemi. Inaczej, prowadzi ona na najsmutniejsze bezdroża, których owocem być musi bezbożność i odszczepieństwo.

  © salveregina.pl 2023